Konular
- TRAFİK İLE İLGİLİ GÖREVLİ KURULUŞLAR, KOMİSYONLAR GÖREV VE YETKİLERİ
- ALKOLLÜ İÇKİ, UYUŞTURUCU VEYA KEYİF VERİCİ MADDELERİN ETKİSİ İLE ARAÇ SÜRME YASAĞI
- HIZ KURALLARI
- ÖNDEKİ ARACI GEÇME KURALLARI
- ARAÇLARIN DÖNÜŞLERİ VE MANEVRA KURALLARI
- KAVŞAKLARDA İLK GEÇİŞ HAKKI
- GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜNE SAHİPARAÇLAR VE KULLANILMASINDA UYULACAK KURALLAR
- ARAÇLARIN IŞIKLANDIRILMASI VE IŞIKLARIN KULLANILMASI
- SAYGISIZ VE TEDBİRSİZ ARAÇ KULLANMA
- ARAÇLARIN BOYUT ÖLÇÜ VE AĞIRLIKLARI İLE YÜK VE YOLCULARIN TAŞINMASI KURALLARI
- OTOYOL KURALARI
- SÜRÜCÜLERİN VE YOLCULARIN KORUYUCU TERTİBAT KULLANMALARI
- ÇOCUK, HASTA VE SAKAT TAŞITLARI, GÖRMEYEN YAYALAR,YÜRÜYÜŞ KOLLARI
- TRAFİK KAZALARI VE TRAFİK CEZALARI
- GEÇİCİ TRAFİK BELGELERİ
- HUKUKİ SORUMLULUK VE SİGORTA
- SÜRÜCÜ KUSURLARININ TESBİTİ
- ARAÇLARDA BULUNDURULMASI MECBURİ GEREÇLER
- ÇEVRE BİLGİSİ
- ŞEHİR BİLGİSİ VE SÜRÜCÜLERİN DAVRANIŞLARI
TRAFİK İLE İLGİLİ GÖREVLİ KURULUŞLAR, KOMİSYONLAR GÖREV VE YETKİLERİ
2918 Sayılı karayolları trafik kanunu 18 haziran 1985 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu ile yetkili kılınan bakanlık,kurum,kuruluş ve komisyonlar
bunların görev ve yetkileri aşağıda belirtilmiştir.
* Karayolu Güveniği Yüksek Kurulu
* Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu
* T.C. İçişleri Bakanlığı,Emniyet Genel Müdürlüğü
* T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Karayolları
* T.C. Milli Eğitim Bakanlığı
* T.C.Sağlık Bakanlığı
* T.C.Ulaştırma Bakanlığı
* T.C.Orman ve Çevre Bakanlığı,Çevre Koruma Genel Müdürlüğü
* T.C.Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
* Belediyeler
* İl ve İlçe Trafik komisyonları
1) KARAYOLU GÜVENLİĞİ YÜKSEK KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ
Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu Başbakan'ın başkanlığında,Adelet,İçişleri,Maliye,
Milli EğitimiBayındırlık ve İskan,Sağlık,Ulaştırma,Orman Bakanları ve Köy Hizmetleri
Genel Müdürlüğünün Bağlı Olduğu Bakan ile Jandarma Genel Komutanı,Başbakanlık Devlet
Planlama Teşkilatı Müstaşarı,Emniyet Genel Müdürü ve Karayolları Genel Müdüründen
oluşur.
Gereği halinde diğer bakanlar da kurula çağrılabilir.
Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu ,Trafik Hizmetleri Başkanlığınca hazırlanarak,Karayolu
Trafik Güvenliği Kurulunca uygun görülen önerileri değerlendirek karara bağlar ve
kararlarının yaşama geçirilmesi için gerekli kordinasyon önlemlerini belirler.
Kurul yılda iki defa olağan,Başbakanın gerek görmesi halinde de olağanüstü olarak gündemle
toplanır.
2) KARAYOLU TRAFİK GÜVENLİĞİ KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ
Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu Emniyet Genel Müdürlüğü,Trafik Hizmetleri Başkanının
başkanlığında, Karayolu Güvenliği Yüksek Kuruluna katılan kamu kurumlarınınen az daire
başkanı seviyesindegörevlileri,Jandarma Genel Komutanlığı,Türk Standartları Enstitüsü
Başkanlığı,Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu temsilcisi ile İçişleri bakanlığınca
Bakanlığınca uygun görülen trafikle ilgili üniversite,Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları
Birliği,Türkiye Trafik Kazalarını Önleme Derneği ve Trafik Kazaları Yardım Vakfının birer
temsilcisi ve Başkent Büyükşehir Başkanından oluşur.İhtiyaç duyulan konularda bilgilerine
başvurmak üzere diğer kurum ve kuruluşlardan temsilci çağrılabilir.
Kurul ayda bir toplanır,zorunlu hallerde başkan tarafından toplantıya çağrılabilir.
Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu; Trafik Hizmetleri Başkanlığınca Trafik Hizmetlerinin çağdaş
ve güvenli bir şekilde yürütülmesi amacıyla önerilen veya katılacak temsilcilere önerilecek
önlemlerin uygulanabilirliğini tartışarak karara bağlar.
*Trafikle ilgili kuruluşlar arasında kordinasyon sağlanmasına ilişkin önerilerde bulunur.
*Trafik kazalarının azaltılmasına ilişkin önerilerde bulunur.
*Uygulamada görülen aksaklılıkları tespit eder.
*Kendi görev alanına giren konularla ilgili yasal düzenlemeden kaynaklanan eksikleri belirler,
giderilmesinde önerilrde bulnur.
*Karayolu güveliğinin geliştirilmesi için planlar hazırlar,
*Sağlık Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesinin verdiği hizmetler için uygulayacağı tarifeleri
hakkında görüş bildirir,
*Fahri trafik müfettişi adaylarını Krayolu Güveliği Yüksek Kuuruluna önerir.
3) EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREV VE YETKİLERİ
*Araçlarda bulundurulması gerekli belgeleri ve gereçleri,sürücülerin kurallara uyup uymadığını
denetler.
*Duran ve akan trafiği düzenler ve yönetir.
*El koyduğu trafik kazalarında kaza tespit tutanağı düzenler.
*Trafik suçu işleyenler hakkında tutanak düzenler,gerekli işlemleri yapar,takip eder.
*Trafik kazalarında yaralananların bakımlarını sağlamak için tedbir alır ve yakınlarına haber
verir.
*sürücülerin belgelerini verir.
*Araçların tescil işlerini yapar,belge ve plakalarını verir.
*Ülke çapında sürücülrin sicillerini tutar.İstatistiki bilgileritoplar ve değerlendirir.
*Trafik kazalarının oluş nedenleri ile ilgili bilgileri toplar,değerlendirir,gerekli önlemlerin
alınması için ilgili kuruluşlara teklifte bulunur.
*Hasar tazminatı ödemelerinihızlandırmak amacıyla sigorta şirketlerince istenecek gerekli bilgi
ve belgeleri verir.
TRAFİK ZABITASI
Trafik Zabıtasının asli görevi trafik hizmetlerini yürütmektir.
GENEL ZABITA
Trafik zabıtasının bulunmadığı veya yeterli olmadığı yerlerde polis,polisin ve trafik teşkilatının
görev alanı dışında kalan yerlerde;Jandarmada trafik eğitimi almışsubay veya astsubaylar,
yönetmenlikte belirtilen esas ve usullere uygun olarak vali onayı ile trafiği düzenlemeye ve trafik
ve suçlarına el koymaya görevli ve yetkilidirler
4) KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREV VE YETKİLERİ
*Yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında düzenleme ve işaretleri yaparak gerekli, önlemleri
alır.
*Karayollarındaki işaretleme standartlarını tespit ve kontrol eder.
*Karayolu güvenliğini ilgilendiren konulardaki projeleri inceler ve onaylar.
*Karayollarındaki hız sınırlarını belirler ve işaretler.
*Trafik kazalarının oluş nedenlerine göre veriler hazırlar,gerekli tekik bilgileri ve kaza analiz
sonuçlarına göre gerekli önlemleri alır.
*Araçların ağırlık kontrollerini yapar,eksik görülenler hakkında suç ve ceza tutanağı düzenler.
*Tescile bağlı araçların muayenelerini yapar veya yaptırır.Tescile aykırı haraket edenler hakkında
suç ve ceza tutanağı düzenler.
*Yapım ve bakımdan sorumlu olduğu karayollarında trafik güvenliğini ilgilendiren kavşak,durak yari,
aydınlatma,yol dışı park yerleri ve benzeri tesisleri yapar,yaptırır veya diğer kuruluşlarca hazırlanan
projeleri tetkik eder,uygun olanları tastik eder.
*Karayolu yapılarına hasar verenler ile yapım ve bakım sırasında görevlilere uymayanlar hakkında
suç ve ceza tutanağı düzenler.
*Kuruluş,muayenesini yaptığı araçların sefer görev emri belgelerinin kontrol edilmesinden sorumludur.
Taşıt sefer görev emri verildiği halde çağrıya uymayan veya adresinde bulunmayan taşıtları fenni
muayene istasyonuna bildirilir,bu tür araçların muayenesi yapılmaz.
5) MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞININ GÖREV VE YETKİLERİ
*Motorlu araç sürücülerinin yetiştirilmesi için sürücü kursları açar,özel sürücü kursu açılmasına
izin verir ve bunları denetler.
*Resmi ve özel kurslarda eğitilenlerin sınavlarını yapar,sınavlarda başarılı olanların sertifikalarını
verir.
*Okul öncesi,okul içi ve okul dışı trafik eğitimini düzenlertrafik genel eğitim planları hazırlar
ve ilgili kuruluşlarla işbirliği yaparak uygular.
*İlköğretim ve orta öğretim okullarının,ders programlarına eğitim amacıyla zorunluuygulamalı trafik
ve ilkyardım derslerini koyar.
*Çocuk trafik eğitim parklarının yapılma,açılma,eğitim,denetim ve çalışma esaslarını belirler.
6) SAĞLIK BAKANLIĞININ GÖREV VE YETKİLERİ
*Karayollarında meydana gelen trafik kazaları ile ilgili ilk ve acil yardım hizmetlerini planlar ve
uygular.
*Trafik kazalarında yaralananları en kısa zamanda sağlık hizmetlerinden istifadelerini temin etmek
üzere,İçişleri Bakanlığının ve Karayolları Genel Müdürlüğü'nün uygun görüşü de alınarak karayolları
üzerinde ilkyardım istasyonları kurar,bu istasyonlara gerekli personeli ,araç ve gereci sağlar.
*Her ilde trafik kazaları için eğitilmişsağlık personeli ile birlikte yeteri kadar ilk ve acil yardım
ambulansı burundurur.
*Bu kanunla ve mevzuatla verilen trafikle ilgili diğer görevleri yapar.
Üniversitelere bağlı hastahaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşları ,acil olarak
kendilerine getiren trafik kazası geçirmiş kişilere,Sağlık Bakanlığı tarifesini uygulamak suretiyle ,
vermiş oldukları hizmetlerin bedelinin tamamını yükümlü sigorta şirketlerinden tahsil eder.
7) TARIM VE KÖY İŞLERİ BAKANLIĞININ GÖREV VE YETKİLERİ
(Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü)
*Köy yollarında;
*Trafik düzeni ve güvenliği açısından gerekli düzenleme ve işaretlemeleri yapar,tedbirleri alırve
aldırır.
*Yol güvenliği ile ilgili;kavşak,durak yeri,yol dışı park yeri,aydınlatma ve benzeri tesislerin
projelerini inceler ve gerekenleri onaylar.
*Yapım ve bakımdan sorumlu olduğu karayollarındaki tesisler için bağlantıyı sağlayarak,geçiş yolları
yönünden izin verir.
*Kaza analiz sonuçlarına göre,karayolu yapısı ve işaretlemeye dayalı kaza nedenlerini göz önünde
bulundurur ve gerekli tedbirleri alır.
*Kanun yönetmeliklerle çıkarılan köy yolları için verilen trafikle ilgili diğer görevleri yapar.
Köy yolları için sayılan görev ve hizmetlerden zorunlu ve gerekli görülenler,orman yolları için de
geçerlidir.
8) ULAŞTIRMA BAKANLIĞININ GÖREV VE YETKİLERİ
Karayolları Trafik Kanunuyla ilgili,yönetmenliklerde belirlenen görevleri yapar ve bu kanun açısından
karayolu taşımasına ilişkin gerekli koordinasyonu sağlar.
9) ORMAN VE ÇEVRE BAKANLIĞININ GÖREV VE YETKİLERİ
Köy yolları için sayılan görev ve hizmetlerden zorunlu ve gerekli görülenler,orman yolları içinde
geçerlidir.
2872 sayılı Çevre Kanunu ile yönetmenlikler çerçevesinde belirtilen görevleri yapar.
10) BELEDİYE TRAFİK BİRİMLERİNİN GÖREV VE YETKİLERİ
*Sorumlu olduğu yolun yapısını,trafik düzenini güvenliğini sağlayacak durumda bulundurur.
*Yol ve kavşak düzenlemeleri ile gerekli işaretlemeleri yapar.
*Açık ve kapalı park yerleri,alt ve üst geçitleri yapar,yaptırır,işletir veya işletmesine izin verir.
*Taşıt yollarında trafiği tehlikeye düşüren engelleri,gece veya gündüze göre kolayca görülebilecek şekilde
işaretler ve ortadan kaldırır.
*Karayolu yapısında ve üzerinde yapılacak çalışmalarda gerekli tedbirleri alır,aldırır ve denetler.
*Çocuklar için trafik eğitim tesisleri yapar,yapılmasını sağlar.
İL VE İLÇE TRAFİK KOMİSYONLARININ GÖREV VE YETKİLERİ
İl sınırları içinde,mahalli ihtiyaç ve şartlara göre;trafik düzenini ve güvenlği bakımından yönetmenlikle
gösterilen konular ve esaslar çerçevesinde,illerde vali veya yardımcısının başkanlığında,Belediye,
Emniyet,Jandarma,Milli Eğitim,Karayolları ve Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonuna bağlı
ilgili odanın temsilcileri;Valilikçe uygun görülen trafikle ilgili Üniversite,oda,vakıf ve kamuya
yararlı Dernek veya kuruluşların birer temsilcisinden oluşan İl trafik Komisyonu,ilçelerde
kaymakamın başkanlığında,aynı kuruluşların yöneticileri temsilcilerinin katıldığı İlçe Trafik
Komisyonu kurulur.
GÖREVLERİ;
*İl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve şartlara göre trafik düzenini ve güvenliğini sağlamak amacıyla
gerekli tedbirleri alır.
*Trafiğin düzenli bir şekilde akımını sağlamak bakımından alt yapı hizmetleri ile ilgili tedbirleri
alır,trafikle ilgili sorunları çözümler,bütün ülkeyi ilgilendiren Trafik Güvenliği Yüksek Kurulunun
müdahalesini gerektiren hususları içişlerine iletir.
*Karayolu taşımacılığına ait mevzuat hükümleri saklı kalmak üzere,trafik düzenini ve güvenliği yönünden
belediye sınırları içinde ticari amaçla çalıştırılacak yolcu ve yük taşıtları ile motorsuz taşıtların
çalışama şekil ve şartları,çalıştırabileceği yerler ile güzargahlarını tespit eder ve sayılarını
belirler.
*Gerçek ve tüzel kişiler ile resmi ve özel kurum ve kuruluşlara ait otopark olmaya müsait boş alan,arazi
ve arsaları geçici otopark yeri olarak ilan eder ve bunların sahiplerine veya üçüncü kişilere işletilmesi
için izin verir.
TANIMLAR
KARAYOLU YAPISI: Karayolunun kendisi ile karayolunun üstünde, yanında,altında veya yukarısındaki;ada,
ayırıcı,otokorkuluk,istinat duvarı,viyadük,köprü,tünel,menfez ve benzeri yapılardır.
KARAYOLU SINIR ÇİZGİSİ: Kamulaştırma yoluyla veya kanunlarla,kamuya terk veya tahsis edilmiş
karayolunda;mülkle olan sınır çizgisi,diğer karayollarında yarmada,şevden sonra hendek varsa
hendek dış kenarı,dolguda şev etek çizgisi,yaya yolu ayrılmış karayolunda ise,yaya yolunun
mülkle birleştiği çizgidir.
İKİ YÖNLÜ KARAYOLU: Taşıt yolunun her iki yöndeki taşıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.
TEK YÖNLÜ KARAYOLU: Taşıt yolunun yalnız bir yöndeki taşıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.
BÖLÜNMÜŞ KARAYOLU: Bir yöndeki trafiğe ait taşıt yolunun bir ayırıcı ile belirli şekilde diğer taşıt
yolundan ayrılması ile meydana gelen karayoludur.
BAĞLANTI YOLU: Bir kavşak yakınında,birbirine bağlanmasını sağlayan kavşak alanı dışında kalan ve bir
yönlü trafiğe ayrılmış olan karayolu kısmıdır.
ERİŞME KONTROLLU KARAYOLU(Otoyol): Özellikle transit trafiğe tahsis edilen,belirli yerler ve şartlar
dışında giriş ve çıkışın yasaklandığı,yaya,hayvan ve motorsuz araçların giremediği,ancak izin verilen
motorlu araçların yararlandığı ve trafiğin özel kontrolle tabi tutulduğu karayoludur.
EKSPRES YOL: Sınırlı erişme kontrollü ve önemli kesişme noktalarının köprülü kavşak olarak teşkil
edildiği bölünmüş bir ana karayoludur.
TAŞIT YOLU(Kaplama): Karayolunun genel olaraktaşıt trafiğince kullanılan kısmıdır.
BİSİKLET YOLU: Karayolunun,sadecebisikletlilerin kullanımına ayrı olan kısmıdır.
GEÇİŞ YOLU: Araçların bir mülke girip çıkması için yapılmış olan yolun,karayoluna bağlanan ve karayolu
sınır çizgisi içinde kalan kısmıdır.
YAYA YOLU(Yaya Kaldırımı): Karayolunun,taşıt yolu kenarı ile gerçek veya tüzel kişilere ait mülkler
arasında kalan ve yalnız yayaların kullanımına ayrılmış olan kısmıdır.
BANKET: Yaya yolu ayrılmamış karayolunda,taşıt yolu kenarı ile şev başı veya hendek iç üst kenerı arasında
kalan ve olağan olarak yayaların ve hayvanların kullanacağı,zorunlu hallerde de araçların
faydalanabileceği kısımdır.
PLATFORM: Karayolunun,taşıt yolu (kaplama) ile yaya yolu kaldırım veya banketinden oluşan kısmıdır.
ANAYOL: Ana trafiğe açık olan ve bunu kesen karayollarındaki trafiğin bu yolu geçerken veya bu yola
girerken,ilk geçiş hakkında vermesi gerektiği işaretlerle belirlenmiş karayoludur
TALİ YOL: Genel olarak üzerinde trafik yoğunluğu bakımından bağlandığı yoldan daha az önemde olan
yoldur.
TEHLİKELİ EĞİM: Araçların emniyetle seyrinde devam için vites küçültmeyi gerektiren uzunluk veya
açıdaki yol eğimidir.
KAVŞAK: İki veya daha fazla karayolunun,kesişmesi veya birleşmesi oluşan ortak alandır.
KAVŞAK ORTAK ALANI: Kavşaklarda,kavşağı teşkil eden kollardan ayrı ayrı yaklaşıldığında,kavşaktaki
geometrik veya fiziki değişikliğin başladığı çizgiler ile çevrelenmiş alandır.
YAYA GEÇİDİ: Taşıt yolunda,yayaların güvenli geçebilmelerini sağlamak üzere,trafik işaretleri ile
belirlenmiş alandır.
OKUL GEÇİDİ: Genel olarak okul öncesi,ilköğretim ve orta dereceli okulların çevresinde özellikle
öğrencilerin geçmesi için taşıt yolundan ayrılmış ve bir trafik işareti ile belirlenmiş alandır.
ALT GEÇİT: Karayolunun,diğer bir karayolu veya demiryolunu alttan geçmesini sağlayan yapıdır.
ÜST GEÇİT: Karayolunun,diğer bir karayolu ve demiryolunu üstten geçmesini sağlayan yapıdır.
DEMİRYOLU GEÇİDİ (Hemzemin Geçit):Karayolu ile demiryolunun aynı seviyede kesiştiği bariyerli
veya bariyersiz geçitlerdir.
ADA: Yayaların geçme ve durmalarına,taşıtlardan inip binmelerine yarayan,trafik akımını
düzenleme ve trafik güvenliğini sağlama amacı ile yapılmış olan,araçların bulunamayacağı,koruyucu
tertibatla belirlenmişbölüm ve alanlardır.
AYIRICI: Taşıt yollarını veya yol bölümlerini birbirinden ayıran,bir taraftaki taşıtların
diğer tarafa geçmesini engelleyen veya zorlaştıran karayolu yapısı,trafik tertibatı veya gereçtir.
ŞERİT: Taşıtların bir dizi halinde güvenle seyredebilmeleri için taşıt yolunun çizgileriyle
ayrılmış bölümdür.
PARK YERİ(Otopark): Araçların park etmesi için kullanılan açık veya kapalı alandır.
KARAYOLU ÜZERİ PARK YERİ:Taşıt yolundaki veya buna bitişik alanlardaki park yeridir.
KARAYOLU DIŞI PARK YERİ:Karayolu sınır çizgisi dışında olan ve bir geçiş yolu veya servis
yolu ile taşıt yoluna bağlanan park yeridir.
DURAK: Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının yolcu ve hizmetlilerini bindirmeleri,indirmeleri
veya duraklamaları için yatay ve düşey işaretlerle belirlenmiş yerdir.
GARAJ: Araçların,genellikle uzun süre durmaları için kullanılan,bakım veya servisinin de
yapılabileceği kapalı veya açık olan yerlerdir.
TERMİNAL: İnsan veya eşya taşımalarında,araçların indirme,bindirme,yükleme,aktarma
yaptıkları ve ayrıca bilet satışı ile bekleme,haberleşme,şehir ulaşımı ve benzeri
hizmetlerinde sağlandığı yerdir.bunlardan sadece,insan taşımalarında kullanılanlara
''yolcuterminali'',eşya taşımalarında kullanılanlara ''Eşya Terminali''denir.
SERVİS İSTASYONU: Karayolunda seyreden araçların bakım,onarım,onarım yağlama ve
yıkama gibi işlerin yapıldığı tesislerdir.
AKARYAKIT İSTASYONU: Araçların esas itibariyle akaryakıt,LPG,yağ,basınçlı hava gibi
ihtiyaçları ile ayrıca kişilerin ilk yardım ve zorunlu diğer ihtiyaçlarının
sağlandığı yerdir.
MUAYENE İSTASYONU: Araçların niteliklerini tespit ve kontrol edebilecek cihaz ve personel
bulunan ve teknik kontrolü yapılan yerdir.
ARAÇ TARTI İSTASYONU:Araçların yüklü veya yüksüz olarak sabit veya taşınabilir cihazlarla
taşına bildiği yerdir.
İŞARET LEVHASI:Sabit veya taşınabilirbir mesnet üzerine yerleştirilmiş ve üzerindeki
senbol,renk ve yazı ile özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan trafik tertibatıdır.
IŞIKLI VE SESLİ İŞARETLER:Trafiği düzenlemede kullanılan ışıklı ve sesli,sabit veya
taşınabilir,elle kumanda edilebilen veya otomatik çalışan,üzerinde çeşitli renk,sembol,
yazı bulunan ve belirli yanma süresi olan,ışık veya sesli özel bir talimatın aktarılmasını
sağlayan trafik tertibatıdır.
İŞARETLEME:Taşıt yolu ile bordür,ada,ayırıcı,oto korkuluk gibi karayolu elemanları
üzerindeki çeşitli renkte çizgi,şekil sembol,yazı yansıtıcı ve benzeri ile özel
bir talimatın aktarılmasını sağlayan tertibattır.
OTOMOBİL:Yapısı itibariyle,sürücüsü dahil en çok 8 oturma yeri olan ve insan taşımak
için imal edilmiş bulunan motorlu araçtır.
TAKSİ:Yapısı itibariyle,sürücüsü dahil en çok 8 oturma yeri olan insan taşımak
için imal edilmiş buluna ve taksimetre veya tarifeyle yolcu taşıyan ticari
motorlu araçtır.
TAKSİDOLMUŞ:Yapısı itibariyle,sürücüsü dahil en çok 8 oturma yeri insan taşımak
için imal edilmiş bulunan,adam başına tarifeli ücretle yolcu taşıyan ticari motorlu
araçtır.
MİNİBÜS:Yapısı itibariyle,sürücüsü dahil 9 ile 15 oturma yeri olan ve insan taşımak
için imal edilmiş olan motorlu araçtır.
OTOBÜS:Yapısı itibariyle sürücüsü dahil en az 16 oturma yeri olan ve insan taşıma
için imal edilmiş bulunan motorlu araçtır.Troleybüs'ler de bu sınıfa dahildir.
KAMYON:İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3.5 tonu geçmeyen ve yük taşımak için
imal edilmiş motorlu araçtır.
ÇEKİCİ:Römork ve yarı römorkları çekmek için imal edilmiş olan ve yük taşımayan
motorlu araçtır.
ARAZİ TAŞITI:Karayollarında yolcu veya yük taşıyabilecek şekide imal edilmiş olmakla
beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu araçlardır.
MOTOSİKLET:2 vey 3 tekerlekli sepetli veye sepetsiz motorlu araçlardır.Bunlardan
karoseri yük taşıyabilecek şekilde sandıklı veya özel biçimde yapılmış olan ve yolcu
taşımalarında kullanılamayan 3 tekerlekli motosikletlere yük motosiklete
(tiriportör) denir.
MOTORLU BİSİKLET:Silindir hacmi 50 santimetre küpü geçmeyen,içten patlamalı veya
elektirik motoru ile donatılmış ve imal hızı 45 km/s'den az olan bisiklettir.
BİSİKLET:En çok 3 tekerleği olan ve üzerinde bulunan insanın adele gücü ile pedal
veya el ile tekerleği döndürmek suretiyle haraket eden ve yolcu taşımalarında
kullanılmayan motorsuz araçtır.
LASTİK TEKERLEKLİ TRAKTÖR: Belirli şartlarda römork ve yarı römork çekebilen,
ancak ticari amaçla taşımada kullanılmayan tarım aracıdır.
İŞ MAKİNELERİ:Paletli veya madeni tekerlekli traktör,biçerdöver ve yol inşa
makineleri ile benzeri tarım,sanayi,bayındırlık,milli savunma ile çeşitli kuruluşların
iş ve hizmetlerinde kullanılan;iş amacına göre üzerine çeşitli
ekipmanlar monte edilmiş,karayolunda insan,hayvan,yük taşımasında kullanılmayan
motorlu araçtır.
TRAMVAY:Genellikle yerleşim birimleri içerisinde insan taşımasında kullanılan,
karayolunda tekerlekleri raylar üzerinde hareket eden ve hareket gücünü
dışarıdan sağlayan araçtır.
ÖZEL AMAÇLI TAŞIT: Özel amaçla insan veya eşya taşımak için imal edilmiş olan
ve itfaiye,cankurtaran,naklen yayın ve kayıt (radyo,sinema,televizyon),kütüphane
,motorlu karavan,zırhlı araç,araştırma,cenaze araçları ile bozuk veya hasara uğramış
taşıt ve araçları çekmek,taşımak veya kaldırmak gibi özel işlerde kullanılan
motorlu araçtır.
OKUL TAŞITI:Genel olarak okul öncesi,ilköğretim ve orta dereceli okulların öğrencileri
ile sadece gözetici ve hizmetlilerin taşınmalarında kullanılan araçtır.
KAMU HİZMETİ TAŞITI:Kamu hizmeti için yük veya yolcu taşıması yapan araçtır.
PERSONEL SERVİS ARACI:Herhangi bir kamu kurum ve kuruluşu veya özel veya tüzel kişilerin
personeline bir akit karşılığı taşıyan şahıs veya şirketlere ait minübüs ve otobüs
türündeki ticari araçtır.Kamu kurum ve kuruluşları ile özel ve tüzel kişilere ait araçların
kendi personelini veya yolcusunu taşıma işi bu tanımın kapsamına girmez.
UMUM SERVİS ARACI:Okul taşıtları ile personel sevis araçlarının birlikte değerlendirilmesidir.
KAMP TAŞITI:Yük taşımasında kullanılmayan;iç dizaynı tatil yapmaya uygun techizatlarla
donatılmış,hizmet edebileceği kadar yolcu taşıyabilen motorlu araçtır.
RÖMORK:Motorlu araçla çekilen insan veya yük taşımak için imal edilmiş motorsuz araçtır.
YARI RÖMORK:Bir kısmı motorlu taşıt veya araç üzerine oturan taşıdığı yükün ve kendi
ağırlığının bir kısmı motorlu araç tarafından taşınan römorktur.
HAFİF RÖMORK:Azami yüklü ağırlığı 0.75 tonu geçmeyen römork veya yarı römorktur.
TAŞIT KATARI: Karayolunda,bir birim olarak seyretmek üzere birbirine bağlanmış en çok
2 römorktan oluşan araçlardır.
GABARİ:Araçların, yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli seyirlerini temin
amacı ile uzunluk,genişlik ve yüksekliklerini belirleyen ölçülerdir.
TAŞIMA SINIRI:(KAPASİTE):Bir aracın güvenli taşıyabileceği en çok yük ağırlığı veya
yolcu ve hizmetli sayısıdır.
AZAMİ AĞIRLIK:Aracın güvenle taşıyabileceği azami yükle birlikte ağırlığıdır.
YÜKSÜZ AĞIRLIK:Üzerinde insan veya eşya (yük) bulunmayan ve akaryakıt deposu dolu olan
bir aracın taşınması zorunlu alet,edevat ve donatımı ile birlikte toplam ağırlığıdır.
YÜKLÜ AĞIRLIK:Bir taşıtın yüksüz ağırlığı ile taşımakta olduğu sürücü,hizmetli
yolcu ve eşyanın toplam ağırlığıdır.
AZAMİ DİNGİL AĞILIĞI: Araçların karayolu yapılarında güvenle ve yapıya zarar
vermeden geçebilmeleri içn saptanan dingil ağırlığıdır.
DİNGİL AĞIRLIĞI:Araçlarda aynı dingile bağlı tekerleklerden karayolu yapısına
aktarılan ağırlıktır.
AZAMİ TOPLAM AĞIRLIK:Araçların karayolu yapılarında güvenle ve yapıya zarar
vermeden geçebilmeleri için saptanan toplam ağırlıktır.
HIZ SINIRLAYICI:Belirtilen değere göre araç hızını sınırlamak için, öncelikli
işlevi,motora yakıt beslemelerini kumanda etmek olan bir cihazdır.
MOTOR KARAVAN:En az aşağıdaki ekipmanları kapsayan yatacak yeri olan bir özel
maksatlı araçtır.
I-Koltuklar ve masa
II-Koltuklardan dönüştürülebilecek uyku yatağı
III-Yemek pişirme imkanları ve
IV-Depolama /saklam imkanları
Bu Ekipmanlar oturma bölümüne sabit olarak monte edilmelidirler;ancak masa kolayca
çıkarılabilecek şekilde tasarlanabilir
ZIRHLI TAŞIT:Taşınan yolcuların ve / veya yüklerin korunması için tasarlanmış
ve kurşun geçirmez zırhlı kaplama gereklerine uygun motorlu araçtır.
AMBULANS:Hasta veya yaralı insan taşıması için tasarlanmış ve bu amaç için özel
ekipmanlara sahip motorlu araçtır.
CENAZE ARABASI:Cenaze taşınması için tasarlanmış ve bu amaç için özel ekipmanlara
sahip motorlu araçtır.
TARIM VE ORMANCILIK TRAKTÖRLERİ:Ana işlevi çekme gücü sağlamak olan ve tarım veya
ormancılık alanlarında kullanılan aletleri çekmek,itmek,taşımak veya tahrik etmek
için özel olarak tasarlanmış en az iki dingilli,tekerlekli veya paletli motorlu
araçlardır.Butür araçlar yük taşımak için donatılabileceği gibi yolcu oturma
yerleri ile de donatılabilir
TRAFİK UYARI İŞARETLERİ
Karayolundan yararlananlara yol ve yakın çevresi ile ilgili trafik bilgileri vermek, yasaklama
, ve kısıtlamaları bildirmek güvenli ve düzenli ortamı , sağlamak amacı ile tesis edilmişlerdir.
1)TEHLİKE UYARI IŞARETİ
ALKOLLÜ İÇKİ, UYUŞTURUCU VEYA KEYİF VERİCİ MADDELERİN ETKİSİ İLE ARAÇ SÜRME YASAĞI
Uyuşturucu veya keyif verici maddeleri almış olanlar ile alkollü içki almış olması sebebiyle güvenli sürme
yeteneklerini kaybetmiş olanların karayolunda araç sürmeleri yasaktır.
1. Uyuşturucu ve Keyif Verici Maddeleri Almış Olarak Araç Sürme Yasağı
Araç sürücülerinden uyuşturucu ve keyif verici maddeleri almış olarak araç kullanıldığı tespit edilenler;
• Araç kullanmaktan men edilirler.
• Mahkeme kararıyla hafif para ye 6 ay hafif hapis cezası ile cezalandırılırlar.
• Ayrıca Sürücü belgeleri süresiz olarak geri alınır.
2. Alkollü içki Almış Olarak Araç sürme Yasağı
Hususi taşıt sürücülerinin 0,50 promilin üzerinde alkollü içki almış olarak araç kullanmaları yasaktır.
Yapılan araştırmalar neticesinde alkolün kişiler üzerinde birtakım olumsuz etkilerinin varlığı tesbit
edilmiştir. Alkolün etkileri aşağıda verilmiştir.
Alkol ve Etkileri
Fonksiyonlar uyarıcı etkisi yatıştırıcı etkisi
a.dürtüler b.korkunun azalması kendine güvenin artması c.yorgunluk dikkat azalması
a.kavrama b.kazanılmış alışkanlıklardan vazgeçme kendini kontrol edememe
c.hafıza kaybı intikal eksikliği
a.genel davranışlar b.gereksiz cesaret artışı düzensizlik dengesizlik c.dikkatsizlik uyuşukluk uyuklama
a.araç kullanma yetkisi b.aşırı hız veya tehlikeli manevra yapma isteği acil durumda kontrolün kaybı
d.ani durumda tepki eksikliği karar yanlışlığı yoldan çıkma veya çarpma
Yine Yapılan araştırmalar neticesinde kandaki alkol miktarının artmasıyla orantılı olarak, kaza yapma
ihtimalinin alkol alan sürücülerden, hiç alkol almamış sürücülere göre çok yüksek oranlarda arttığı
tesbit edilmiştir.
Kandaki Kaza Yapma riski
Alkol miktarı
0,50 Promil 2 misli
1 Promil 10 misli
1,5 Promil 25 misli
Gece saat 23 kanındaki alkol miktarı 1,6 Promil olan bir kişi nin, ertesi günü saat 07.00 de kanındaki
alkol miktarı 0,8 promildir. Yine bu kişi ertesi günü saat 07.00 de araç kullanamaz.
Taksi .veya dolmuş otomobili minibüs , otobüs,kamyon çekici gibi. araçlarla, kamu hizmeti yük ve yolcu
taşımacılığı yapan sürücüler ile resmi araç sürücüler alkollü İçki almış olarak araç kullanmaları yasaktır.
Yönetmelik ile belirlenen miktarların (050 promil) üzerinde alkollü araç kullandığı tespit edilen diğer
araç sürücüleri;
• Araç kullanmaktan men edilişler.
Sürücülerin, suçun işlendiği tarihten itibaren geriye doğu 5 yıl içinde;
Birinci defasında, hafif para cezası ile birlikte sürücü belgeleri 6 ay süre ile geri alınır.
ikinci defasında, hafif para cezasıyla birlikte sürücü belgeleri 2 yıl geri alınır. Ayrıca, bu sürücüler
Sağlık ve İçişleri Bakanlıkları’nca çıkartılacak yönetmelikte gösterilen Sürücü Davranışlarını Geliştirme
Eğitimi’ne tabi tutulurlar Eğitim başarı ile tamamlayanların belgeleri süresi sonunda iade edilir.
üç veya üçten fazlasında ise; sürücü belgeleri 5 yıl süre ile geri alınır ve 6 aydan aşağı olmamak üzere hafif
hapis cezası ile birlikte hafif para cezası uygulanır. Ayrıca psiko teknik ve psikiyatri uzmanı muayenesine tabi
tu Bu değerlendirmede muayene sonrasında uygun görülenlere geri olma süresi sonunda belgeleri iade edilir.
Alkollü olarak ölümlü ya da yaralanmalı trafik kazasına neden olunması halinde ağır kusurun varlığı kabul edilir.
Sürücü ve yolcular toplu taşıma araçlarında sigara içemez. Bu araçlarında sigara içemez bu araçlarda sigara
içenler hakkında 4207 yasa gereğince para cezası uygulanır.
B- ARAÇ KULLANMA SÜRELERİ
Ticari amaçla yük ve yolcu taşıyan motorlu araç sürücüleri ile bir yarar karşılığında sürücülük yapanların
24 saatlik herhangi bir süre içinde aralıklı (toplam) olarak 9 saatten ve
devamlı olarak 5 saatten fazla araç kullanmaları yasaktır.
Sürücülerin 5 saat devamlı araç kullanmasından sonra en az 30 dakika dinlenmeleri gerekir. Dinlenmelerin
araç dışında yapılması mecburidir.
Kamyon otobüs ve çekici araçlarını kullan sürücülerin bu kurala ve
hız tahdit kurallarına uyup uymadıkları tokoğraf cihazı ile tespit edilir.
• Takograf cihazlarının şehirler arası yük veya yolcu nakliyatı yapan
otobüs, kamyon ve çekicilerde kullanılır durumda bulundurulması ve kullanılması zorunludur.
• Şehir içi ve belediye mücavir alanı içerisinde yük ve yolcu nakliyatı
yapan otobüs, kamyon ve çekici türündeki taşıtlarda Takograf cihazı bulundurma mecburiye aranmaz.
1984 ve daha önceki yıllarda üretilen araçlarda takoğraf cihazı bulundurma ve kullanma mecburiyeti aranmaz.
Ancak bu araçların şehirler arası yük ve yolcu taşımacılığında kullanılması halinde, takoğraf cihazının yerine
sürücü çalışma belgesinin bulundurulması ve kullanılması zorunludur.
• Takograf cihazı bulundurulması ve kullanılması zorunlu araçlardan, resmi taşıt olarak tescil edilmiş ve
edilecek dank Takograf cihazı bulundurma ve kullanma zorunluluğu aranmaz
• Ticari amaçla şehir içi ve belediye mücavir alanı içerisinde
yük ve yolcu nakliyat yapan araç sürücülerinden sürücü çalışma belgesi aranmaz.
Kamu hizmeti yük ve yolcu taşımacılığı yapan araç işleticilerinin;
Trafiğe çıkardıkları araçlarının cins ve plakalarını, sürücülerin kimler olduğunu, işe çıkış yer gün ve
saati ile gidilecek yeri kaydettikleri bir defter veya liste düzenleyerek kayıtlarını tutmaları,
Yük ve yolcu nakliyatı yapan kuruluş yetkililerinin; sürücülerin çalışma sürelerini ve bu süre içerisinde
kural dışı hareketlerini izlemeleri ve kurallar, ihlal etmeyi alışkanlık haline getiren sürücüleri eğitmeleri
ve bu konuda önleyici tedbirleri almaları,
Şehir arası yük ve yolcu nakliyatı yapan araçlarda; yönetmeliğin öngörmüş olduğu çalışma sürelerini göz önünde
bulundurarak, devamlı 5 ve zaman zaman dinlererek 9 saat araç kullanma süreleri dolan sürücülerin gideceği
yer ve güzergahları dikkate almaları ve buna göre uğrayacağı, il, ilçe ve durak yerlerinde yedek
sürücülerini hazır bulundurmaları mecburidir.
• Ticari Taşıt Kullanma Belgesi ve Sürücü Çalışma Belgesi olmayan ara taşıt teslim etmeleri yasaktır. Bu kurala
uymayan araç sürücüleri ve sahipleri veya müteşebbisleri para ve puan cezası ile cezalandırılırlar.
KONU 6 KARAYOLUNUN KULLANILMASI
Karayolunda trafik sağdan akar. Aksine bir işaret bulunmadıkça bütün sürücüler araçlarını:
• Gidiş yönüne göre yolun en sağından sürmek,,
• Yol çok şeritliyse, trafik durumuna göre hızının gerektirdiği şeritten sürmek,
• Şerit değiştirmeden önce, gireceği şeritteki araçların emniyetle geçmesini beklemek
geçmesini beklemek,
•Trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak şekilde şerit değiştirmemek,
• Gidişe ayrılan şeritlerden en solda kini sürekli olarak işgal etmemek
• İki yönlü dört veya daha çok şeridi yollarda, aksine bir işaret bulunmadıkça motosiklet, otomobil, minibüs
kamyonet ve otobüs dışındaki araçları sürenler, geçme ve dönme dışında en sağ şeritten sürmek zorundadırlar.
Sürücülerin:
• Geçme, dönme, duraklama durma ve ,park etme gibi haller dışın da şerit değiştirmeleri,
• İki şeridi birden kullanmaları,
• Kavşaklara yaklaşırken yerleşim yer dışında 150 metre, yerleşim yerlerinde ise 30 metre mesafe içinde ve
kavşaklarda şerit değiştirmeleri,
• işaret vermeden şeni değiştirmeleri,
• Araçlarının cinsine ve hızına uygun olmayan şeritten gitmeleri, yasaktır.
Sürücülerin, aksine bir işaret ve hüküm olmadıkça:
• Bölünmüş yollarda, karşı yönden gelen trafik için ayrılmış yol bölümüne girmeleri
• Dört veya d fazla şeritli ve iki yönlü yollarda, karşı yönden gelen trafık için ayrılan yol kısmına
girmeleri,
• Uç şeritli ve iki yönlü yollarda en sol şeride girmeleri yasaktır.
Not : Tırmanma şeritlerinde öndeki aracı geçen sürücüler, kendi şeritlerine geçme, dönme halinde sağlarında
bulunan devamlı çizgiyi ihlal edebilirler.
Karayollarının belirli kesimlerinde bu yollardan faydalanma zorun da olan hayvan sürücüleri hayvanlarını
veya hayvan sürülerini gidiş yönünde yolun en sağından ve en az işgal ederek ve imkan olduğunda taşıt yolu
dışından götürmek zorundadırlar
KONU 7 TRAFİK İŞARET VE İŞARETÇİLERİNE UYMA MECBURİYETİ
Kara yolundan faydalananlar. aşağıdaki sıralamaya göre;
Trafiği düzenleme ve denetlemeye yetkili kişilerin trafiği yönetme hareketlerine,
• Işıklı ve sesli trafik işaretlerine,
• Trafik işaret levhalarına,
• Yer işaretlemelerine ve yol çizgilerine,
• Trafik kanun ve yönetmeliğinde belirtilen diğer kurallar ile yasal zorunluluk ve yükümlülüklere uymak.
Zorundadırlar.Bunlara uymadaki öncelik yazılış sırasına göredir.
GÖREVLİ KİŞİLER
• Mecbur olmadıkça ışıklı işaretlerle yönetilmekte olan kavşaklarda yönetime müdahale etmemeye,
• Yeşil ışıkta ilerlemekte alan veya kavşaklara girmek üzere bulunan araçları ani işaretlerle durdurmamaya,
• Kural kısıtlama ve yasaklamak aykırı uygulamaları imkan tanımamaya özen göstermek, Zorundadırlar.
HIZ KURALLARI
A-HIZIN GEREKLİ ŞARTLARA GÖRE AYARLANMASI
Sürücüler, hızlarını;
• Kullandıkları aracın cinsine (teknik özelliğine),
• Aracın yük durumuna,
• Görüş, yol, hava ve trafik durumunun,
Gerektirdiği şartlara uydurmak zorundadırlar.
B- HIZ SINIRLARI
Aksine bir işaret bulunmadıkça yerleşim yerleri içinde dışında ve
otoyollarda römorksuz araçlar için saatteki azami hız sınırları şöyledir;
|
|
|
TÜRKİYE'DE ARAÇLARIN UYMASI GEREKEN YASAL HIZ SINIRLARI
|
|
ARAÇ CİNSİ |
YERLEŞİM
YERİ
İÇİNDE |
YERLEŞİM YERİ DIŞINDA |
OTOYOLLARDA |
|
ŞEHİRLERARASI
ÇİFT YÖNLÜ
KARAYOLLARINDA |
BÖLÜNMÜŞ
YOLLARDA |
|
Otomobil (M1), (M1G), |
50 |
90 |
110 |
120 |
|
Minibüs (M2), |
50 |
80 |
90 |
100 |
|
Otobüs (M2-M3), |
50 |
80 |
90 |
100 |
|
Kamyonet (N1), (N1G), |
50 |
80 |
85 |
95 |
| Panelvan (N1) |
50 |
85 |
100 |
110 |
|
Kamyon (N2-N3), |
50 |
80 |
85 |
90 |
|
Çekici (N2-N3), |
|
Motosiklet (L3), |
50 |
80 |
90 |
100 |
|
Motosiklet (L4, L5, L7), |
50 |
70 |
80 |
80 |
|
Motorlu Bisiklet (L1, L2, L6), |
30 |
45 |
45 |
Giremez |
|
Motorsuz Bisiklet |
|
Tehlikeli madde taşıyan
araçlar ve özel yük
taşıma izin belgesi
veya özel izin belgesi
ile karayoluna çıkan
araçlarda (Belgelerinde
aksine bir hüküm yoksa) |
30 |
50 |
50 |
60 |
|
Lastik tekerlekli traktörler |
20 |
30 |
40 |
Giremez |
|
Arızalı bir aracı çeken araçlar |
20 |
20 |
30 |
40 |
|
İş makineleri |
20 |
20 |
20 |
Yolun yapım,
bakım veya
işletilmesinden
sorumlu kuruluştan
izin alınmadan
giremez | |
NOT: Mi -Yolcu taşınmasında kullanılan ve sürücü dahil en fazla 9 oturma yeri olan motorlu araçtır.
M1G -M1 sınıfındaki motorlu araçlar; en az bir ön dingili ve en az bir arka din eş zamanlı tahrikli
olarak tasarlanmış bir dingilin tahriki ayrılabilen araçlar dahil ve en az bir diferansiyel kilit
mekanizması veya buna benzer işlevde en az bir mekanizması varsa ve tek araç için hesaplanan % 30’luk
eğime tırmanabilen arazi tipi araç. (Sadece yolcu taşır. Otomobil özelliğinde 4x4)
NİG; M1G’delki özelliklere ait toplam ağırlığı 3.5 tonu aşmayan
motorlu yük taşıma aracıdır. (Kamyonet özelliğinde4x4)
Zorunlu haller dışında şehirlerarası karayolunu kullanan motorlu araçlarda, araç cinsi gözetilmeksizin
asgari hız sınırı 1 5 km, otoyollarda ise 40 km
• Römork takmış (Lastik Tekerlekli Traktör hariç) romorklu ve yarı romorklu araçlarda en fazla hız
sınırı, aynı cins romorksun Araçlara göre 10 km. daha düşüktür.
• Arızalı bir aracı çeken araç sürücüleri, araçlarını saatte 20 km.nin üstündeki bir hızla süremezle
• Tehlikeli madde taşmaya mahsus olupnoş olarak trafiğe çıkan araç sürücüleri,
kendi sınıflarına giren araç cinslerine göre
belirlenen hız sınırları dahilinde araçlarını sürebileler.
• İçişleri Bakanlığı, otomobiller için yol standartlarını dikkate alarak hız sınırlarını 20km daha
artırmaya yetkilidir.
C-HIZ SINIRLARINA UYMA MECBURİYETİ
• Sürücüler,”araçlarını aksine bir işaret yoksa araç cinslerine göre belirlenen en çok hız sınırları
içinde sürebilirler.
Yasal hız sınırları yalnızca öndeki araçların geçilmesi durumunda aşılabilir Bu durumda sürücülere
ceza işlemi uygulanamaz Geçiş
tamamlanınca belirtilen hız limitlerine inilmesi gerekir.
• Araç hızlan radar ve benzeri teknik cihazlarla kontrol edilir hız sınırlarını % 10’dan,’% 30’a
(30 dahil) kadar Yapılan tespit sonucu
aşan sürücüler h para ve 5 puan cezası, % 30’dan fazla aşan sürücülere katlamalı hafif para ve 15
puan Cezası uygulanır. Hız sınırlarını % 30’dan fazla aşmak suretiyle ihlal suçunun işlendiği tarihten
geriye doğru 1 yıl içerisinde aynı kuralı 5 defa ihlal ettiği tespit edilen sürücülerin sürücü
belgeleri 1 yıl süreyle geri alınır. Süresi J sonunda psiko-teknik değerlendirilmeden ve psikiyatri
uzmanının muayenesinden geçirilerek sürücü belgesi almasına engel durumun olmadığı anlaşılanlara
belgeleri iade edilir Bu cihazları imal ve ithal edenler fiil başka bir suç oluştursa bile ayrıca
hafif para 6 aydan 8 aya kadar hafif hapis cezasıyla araçlarında bulunduran işletenler ise
hafif para cezası ile 4 aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılır ve bu cihazların müsaderesine
hüküm olunur
HIZ SINIRLAYICI CİHAZ: azami ağırlığı 10 tonu aşan otobüsler ile
azami ağırlığı12 tonu aşan kamyon ve çekicilerde bulundurulması ve kullanılması zorunludur. Yönetmenlik
hükmü aşağıdaki araçları kapsamaz
kamu düzeninden sorumlu emniyet, jandarma teşkilatı, silahlı kuvvetler, sivil savunma yangın ve diğer
acil servis hizmetlerinde kullanılan motorlu araçlar
yapısı itibariyle 100 km/s den fazla hız yapmayan otobüsler ile 85 km /si aşamayan kamyon ve çekicilerde
karayolunda bilimsel amaçlı deney yapmak üzere kullanlan motorlu araçlar
şehir içinde sadece kamu hizmetinde kullanılan motorlu araçlar
ÖNEMLİ NOT:araçlara takılacak HIZ SINIRLAYICI CİHAZLARIN hangi modeldeki araçları kapsayacağı konusu ile
uygulanmaya hangi tarihten itibaren başlayacağı içişleri bakanlığınca belirlenir
D- HIZ AZALTILMASI GEREKEN YERLER
Sürücüler,
Kavşaklara yaklaşırken
Dönemeçli yollarda ilerlerken
Dönemeçlere girerken
Tepe üstlerine yaklaşırken
Yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken
Tünellerde yaklaşırken
Demir yolu (hemzemin)geçitlerine yaklaşırken
Dar köprü ve menfezlere girerken
Yapım,bakım ve onarım çalışmaları yapılan yol kesimlerine yaklaşırken HIZLARINI AZALTMAK ZORUNLUDUR.
E- TAŞITIN FRENLE DURDURULMASI
Sürücüler araçları sevk ve idare ederken çeşitli tehlikelerle karışılaşabilirler.
Bu gibi tehlikelere karşı hazırlıklı olunması gerekmektedir sürücünün tehlikeyi
Görmesi, algılayıp yorumlaması ve karşı tedbire baş vurması için bir süre geçecektir tehlikeyi görüp
ayağını gaz pedalından çekip,frene basması için geçen süreye intikal süresi denir intikal süresi en
fazla 0,75 sn dir. Aracın intikal mesafesi denir fren pedalında basılması ile tekerleklerin tam
kilitlenip kazaklamanın başlaması arasında bir zaman geçmektedir ki buna fren mesafesi denir intikal
mesafesi ile fren mesafesinin toplamı duruş mesafesini verir.
KONU 9 TAKİP MESAFESİ
Karayolunda araç sürülmesi sırasında araçlar arasında yeterli mesafenin bulunmaması çeşitli tehlikelere
ve kazalara neden olmaktadır Öndeki aracın herhangi bir nedenle aniden durması, dönüş yapması gibi
durumlarda sürücülerin önlerinde giden araçlara çarpmaması için; araçlarla aralarında güvenli
mesafenin bulunması gerekir. Bulunması gereken bu mesafe en az takip mesafesi kadar olmalıdır.
Bu mesafeden kendi aracının kilometre cinsinden saatteki hızının en az yansı kadar metre olmalıdır,
buna takip mesafesi denir. Diğer bir deyişle takip mesafesi, yaklaşık olarak aracın iki saniyede katedeceği
yol uzunluğu kadardır.
Öndeki aracı takip eden sürücü 90 km/h hızla gidiyorsa öndeki araçla arasında en az 45 m mesafe bırakması
gerekir .
A-ÇEŞİTLİ HIZLARA GÖRE TAKİP MESAFELERİ
Aracın hızı (km/h ) takip mesafesi (metre )
90 45
80 40
70 35
B- TAKİP MESAFESİNİN KONTROLÜ
Sürücü takip mesafesini pratik olarak ayarlayabilir. Bunun için sürücünün; seksensekiz – sekendokuz diye
sayması yeterlidir Diyelim ki , sayması öndeki aracı takip ederken, öndeki araç karayolu kenarında duran
bir cisimle aynı hizaya geldi, tam bu sırada takip eden sürücü saymaya başlar. 88-89 deninceye kadar
saymaya başladığı cismin yanına kendisi gelebiliyorsa mesafe tamdır.
Eğer 88 deninceye kadarki bir süre için geliyorsa mesafe çok azdır. Sürücünün mesafeyi
artırması için hızını azaltması gerekir 88-89 deninceye kadar gelemiyorsa mesafe fazla dır, daha güvenlidir.
• Kol ve grup halinde araç kullanan sürücüler, araç arasında en az takip mesafesi kadar açıklık bırakmaya
bunun yetersiz kaldığı yer ve. Hallerde ise kendilerini sollayıp geçmek isteyen ve diğer araçların güvenle
girebilecekleri kadar bir açıklık bulundurmaya mecburdurlar.
• Tehlike madde taşıyan araç sürücüleri yerleşim yerleri dışındaki karayollarında diğer araçlarla aralarında
en az 50 metre mesafe bırakarak, izlemek zorundadırlar.
Sürücüler takip mesafesini hava , yağmurlu, yol ıslak ve çamurlu ise emniyet payı olarak biraz daha. Fazla
bırakmalıdır.
ÖNDEKİ ARACI GEÇME KURALLARI
A- ÖNDEKİ ARACI GEÇME MESAFESİNİN HESAPLANMASI
Günümüzde ölümle veya yaralanmalarla sonuçlanan kazaların çoğunluğunu hatalı sollamalar oluşturmaktadır.
Sürücülerin geçişlerde (sollamalarda) yaptığı en büyük hatalardan biri (sollamanın) ne kadar sürelerde
ve mesafelerde bitireceğini tam olarak bilememelerinden kaynaklanmaktadır.
örnek 4 metre uzunluğunda ve 90 km/h hızla giden bir araç 10 m
uzunlukta ve 70 km/ h hızla giden bir aracı geçecektir. Bu aracı sollayıp geçmesi için kaç metre
mesafeye ihtiyaç vardır?
A. Geçmek isteyen aracın boyu 4 metre
B. Geçilen aracın boyu 10 metre
C. Geçmek isteyen aracın takip mesafesi 45 metre
D. Geçilen araçtan emniyetle uzaklaşma mesafesi 35 metre (yaklaşık olarak takip mesafesi kadardır.).
Geçiş sırasında geçen aracın fazladan gitmesi gereken mesafe ; 4 m t 10 m+ 45 m + 35m - 94 metre’dir.
Geçen aracın 1 sn.de alacağı yol:90000 m:3600 s.=25m/sn.
Geçilen aracın 1 sn.de alacağı yol: 70000 m: 3600 sn = 19 m/sn.
Geçen aracın t sn.de aldığı fazla yol: 25-19 -6 m/sn.
94 m: 6m/sn = 16 Sn. güvenli geçiş için toplam süredir. Geçiş için toplam güvenli geçiş mesafesi de
25 x 16 = 400 m.dir.
Şayet , karşı yönden 90 km saat hızla bir araç geliyor ise sollama yapan sürücüye en az 400 m + 400 m
- 800 metre ihtiyaç vardır.
B.ÖNDEKİ ARACI GEÇMENİN YASAKLANMIŞ OLDUĞU YERLER
Araç sürücülerinin;
Geçmenin herhangi bir trafik işaretiyle yasaklanmış olduğu yerlerde
Görüş yetersizliği olan dönemeçlere yaklaşırken ve dönemeçli yollarda ilerlerken
Görüş yetersizliği olan tepe üstlerine yaklaşırken
Kavşaklarda ve kavşaklara yaklaşırken
Demiryolu geçitlerinde ve bu geçitlere yaklaşırken
Gidiş ve geliş için birer şeridi bulunan iki yönlü trafiğin kullanıldığı köprü ve tünellere
yaklaşırken Önlerindeki araçları geçmeleri yasaktır
Yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken
C- ÖNDEKİ ARACI GEÇMEYE BAŞLAMADAN ÖNCE UYULACAK KURALAR
Sürücülerin önlerinde giden bir aracı sollayıp geçmeleri için:
• Arkasından gelen bir başka sürücünün kendisini geçmeye başlamamış olmasına
• Önünde giden sürücünün bir başka aracı geçme niyetini belirten uyarma işaretini vermemiş bulunmasına
• Geçeceği aracın hızıyla geçme esnasındaki kendi hızını da dikkate alarak, iki yönlü yollarda
karşıdan gelen trafik dahil, yolu kullananların tümü için tehlike veya engel yaratmadan geçme için
kullanacağı şeridin yeteri kadar ilerisinin görüşe açık ve boş olmasına,
• Geçişin Geçilen araçlar için bir güçlük yaratmayacak şekilde ve araçlarının bu geçişe uygun durumda
bulunmasına,
dikkat etmeleri zorunludur.
D- GEÇİŞE BAŞLAMA, DEVAM ETME VE BİTİRME
Geçme, geçilecek aracın solundaki şeritten yapılır. Geçecek aracın sürücüsü:
• Geçilecek araç sürücüsünü ses cihazıyla veya kısa ve uzun huzmeli farlarını sırayla yakarak
(Selektör yaparak) uyarmaya,
• Sol dönüş Lambalarıyla işaret vermeye
• Geçilecek araca, takıp mesafesi kadar mesafe önceden sol şeride geçmeye,
• Geçilen araç, geriyi görme aynasından görülünceye kadar geçiş şeridinde ilerlemeye,
• Sağ dönüş lambalarıyla işaret vererek sağ şeride girmekle geçişini tamamlamaya, zorunludur.
Araçların sağından veya banketten yararlanmak suretiyle geçmek yasaktır
Ancak;
• Sola dönüş işareti vererek yavaşlamakta veya durmakta olan araç Trafik zorunluluğu nedeniyle
beklemekte olan araçların,
• Görevi gereği yolun solunda durmuş olan geçiş. üstünlüğüne sahip
araçların,
• Yolun ortasından giden tramvayların,
Sağından geçiş yapılabilir.
Tramvay hatları müsait almadığı takdirde, hareket halinde olsun veya olmasın bir tramvayın sol yanından
geçilmez ve devamlı araç sürülemez Gidişe ayrılmış ya bölümünde giden bir sürücünün, şerit değiştirmek
şartı ile diğer şeritteki taşıtlardan hızlı gitmesi geçme sayılmaz Geçme sırasında geçme kurallarının
mecbur kaldığı şartlar dolayısıyla hız sınırlarını aşan sürücüler. ceza işlemi uygulanmaz. Geceleri
öndeki aracı geçerken yanyana gelinceye kadar yakını gösteren ışıldarın kullanılması zorunludur.
KONU 11 GEÇMEK İSTEYEN ARACA YOL VERME MECBURİYETİ VE UYULACAK KURALLAR
Geçilen Araçların Sürücüleri, kendilerin geçmek isteyen araçların duyulur veya görülür bir geçiş
işaretini alınca
• Trafiğin iki yönlü cereyan ettiği karayollarında taşıt yolunun sağ kenarına yakın gitmek,
Dörtten hazla şeridi veya bölünmüş karayollarında bulunduğu şeridi izlemek bulunduğu,
• Hızını artırmamak,
• Dar taşıt yollarıyla trafiğin yoğun olduğu karayollarıyla yavaş gitme sebebiyle kendilerini geçmek
için izleyen araçların kolayca ve güvenli geçmelerini sağlamak üzere, araçlarını elverdiği oranda sağ
kenara almak, yavaşlamak, gerekiyorsa durmak,
zorundadırlar.
Kurallara uygun olarak geçiş yapmak isteyenlere yol vermemek, Geçilmekte iken bir başka aracı geçmeye
veya sola dönmeye kalkışmak,
Sürücülerin, kendilerini geçmek isteyenlere, Dönüş Lambalarıyla geç işareti vermeleri yasaktır
ARAÇLARIN DÖNÜŞLERİ VE MANEVRA KURALLARI
A- ARAÇLARIN DÖNÜŞ (DOĞRULTU DEĞİŞTİRME) KURALLARI
• Sürücülerin yerleşim yerleri içinde 30 m, yerleşim yerleri dışında 150 m mesafe içinde şerit değiştirmeleri
yasaktır. Bu nedenle kavşaklarda dönüş yapacak alan sürücülerin belirtilen mesafelerden önce uygun şeride
girmeleri gerekir.Eğer kaplama üzerine çizilmiş şerit seçim okları var ise; dönüş yapacak sürücüleri dönüş
yönünü gösteren okların bulunduğu şeride girmeleri zorunludur
1) Sağa dönüş yapacak sürücülerin uyacağı kurallar
Araç sürücüleri;
• Sağa dönüş işareti vermeleri,
• Sağ şeride veya işaretle dönüş izni verilen şeride girmeleri,
• Hızlarını azaltmaları,
•Dar bir kavisle dönüşe başlamaları,
• Dönüş tamamlanıncaya kadar işaret vermeye devam etmeleri,
• Dönüş sırasında; varsa, kurallara uygun olarak karşıya geçmekte olan yayalara ve bisiklet yolundaki
bisikletlilere ilk geçiş hakkını vermeleri,
zorunludur.
2) Sola dönüş yapacak sürücülerin uyacağı kurallar
Araç sürücülerinin;
• Sola dönüş işareti vermeleri,
• Çok şeritli yolarda gidişe ayrılan şeritlerden en soldaki şeride; iki şeridi ve iki yönlü karayollarında
sağ şeridin soluna yanaşmaları,
Hızlarını azaltmaları
• Dönüşe başlamadan önce, varsa sağdan gelen araçlara ilk geçiş hakkını vermeleri,
• Dönüş sırasında, karşıdan gelen ve emniyetli duramayacak kadar kavşağa yaklaşmış olan araçların geçmesini
beklemeleri
• Gideceği yolun gidişe ayrılan kısmına girmek üzere, arkadan gelen ve sola dönecek diğer araçları
engellememek için dönüşlerini geniş kavisle yapmaları,
• Dönüş sırasında ilk geçiş hakkını kurallara uygun olarak karşıya geçmekte olan yayalara, varsa bisiklet
yolundaki bisikletlilere vermeleri,
• Döneceği yolun çok şeritli olması halinde en sağ şerit dışındaki uygun bir şeritteki kavşağı terk etmeleri,
• Döndüğü yola girdikten sonra en kısa sürede ve trafiği tehlikeye düşürmeden sağ şeride gerektirdiği şeride
girmeleri,
Zorunludur.
3)dönel kavşaklarda dönüş yapacak sürücülerin uyacağı kurallar
Araç sürücülerinin ;
• Dönüş işareti vermeleri,
• Hızlarını azaltmaları,
• Sola dönecekse orta adaya yakın şeritten kavşağa girmeleri,.
• Ada etrafında dönerken Greksiz şerit değiştirmemeleri,
• Gireceği yola yaklaşırken sağa dönüş işareti vermeleri,
• Sağa yaklaşarak dönel kavşaktan çıkmaları,
• Gireceği yolun gidiş yönündeki uygun şeridine girmeleri,
• Dönüş tamamlandıktan sonra trafiği tehlikeye düşürmeden hızının gerektirdiği şeride veya sağ şeride
girmeleri,
• Dönel kavşaklardaki geriye dönüşlerde; sürücüler sola dönüşlerde ki kurallara uymakla birlikte orta ada
etrafında dönerken gireceği yola yaklaşıncaya kadar şeridini muhafaza etmeleri,
Zorunludur.
Sürücüler dönüşler uyacağı kurallardan ayrı olarak; dönüş sırasında; kavşaklarda yayalar için yeşil ışık
yanmakta iken karşıdan karşıya geçmekte olan yaya yoksa ve yayalar uzakta iseler dönüşlerini
tamamlayabilirler
Sürücüler görev kişi veya trafik ışıklı işaret ile yönetilen kavşaklar da, kavşağı en asa zamanda geçmek
zorundadırlar.
B- ARAÇLARIN MANEVRALARI İLE İLGİLİ KURALLAR
Araç sürücülerinin;
• Park etmiş araçlar orasında çıkarken,
• Taşıt yolunun sağına veya soluna yanaşırken,
• Şerit değiştirirken,
• Sağa, sola, geriye dönerken,
• Geri giderken ve benzeri hareketlerde bulunurken.
Karayolunu kullananlar için tehlike ve engel yaratmaları, hareketlerini zorlaştıracak davranışlarda
bulunmaları yasaktır. Bu nedenle sürücülerin:
• Dönüşlerde, gidilen veya durulan şeridi değiştirmelerde, Niyetlerini önceden ve uygun bir zamanda ve
mesafede, dönüş lambalarını yakarak ve kol işaretiyle açık bir şekilde belirterek işaret ver meleri,
işaretlerini manevra süresince devam ettirmeleri ve manevra biter bitmez sona erdirmeleri zorunludur.
İşaret vermeden manevraya başlamaları, işaret verdiği anda aniden şerit değiştirmeleri, Manevraya
başladıktan sonra işaret vermeleri yasaktır.
işaret verilmeden önce iç ve dış aynalarda gerekli hallerde sürücünün başını çevirip bakması suretiyle
ön, arka ve yanlardaki trafik durumu kontrol etmeleri zorunludur.
1. Geri gitme
Araç sürücülerinin
• Bağlantı yollarında geri, gitmeleri,
• Tek yönlü yollarda duraklama veya park manevrası dışında,geri gitmeleri,
İki aracın emniyetle geçemeyeceği kadar dar olan iki yönlü yol kesimlerinde, karşılaşma ve geçiş
kolaylığı sağlama dışında, geri git meleri,
Daha geniş yollarda geriye giderken manevra dışında şerit. değiştirmeleri,
• Trafiği yoğun olan yollarda geriye dönmeleri yasaktır.
2.Geri Dönüşler
Uygun durumdaki yollarda geri dönüşleri, diğer araçların geçişleri engellenmeden ve yolu kullananlar
için tehlike yaratmayacak şekilde en az manevra ile dönülerek yapılır
Kamyon, otobüs, çekici, römork ve yarı römorklu bir aracın geri manevrası, sürücünün görüşüne açık
alanda emniyetle sağlanamıyor ise, tehlikesizce geriye hareket edebilmeleri ve uyarılmaları için bir
gözcü bulundurmak zorunludur
KONU 13 KAVŞAKLARDA İLK GEÇİŞ HAKKI
İki veya daha fazla karayolunun kesişmesi veya birleşmesi ile oluşan ortak alanlara kavşak denir.
1) Kavşağa yolda yaklaşan bütün sürücüler; kavşaktaki şartlara uyacak şekilde
• Yavaşlamak,
• Dikkatli olmak,
• Geçiş hakkı olan araçların önce geçmesini sağlamak, Zorundadırlar.
Bir kavşağa yaklaşan sürücüler;
Görevli kişilerin verecekleri talimatlara, yoksa
• Trafik ışıklı işaret cihazlarına, yoksa
• Trafik işaret levhaları ve diğer işaret veya bunların verecekleri talimatlara uymak.
Zorundadırlar .
Bütün sürücüler, kavşaklarda ilk geçiş hakkını geçiş üstünlüğüne sahip olan araçlara vermek zorundadırlar.
2) Bir kavşak, trafik zabıtası veya trafik ışıklı işaret cihazı
ile yönetilmiyor ve aksine bir işaret yoksa;
• Bütün sürücüler, geçiş üstünlüğüne sahip olan araçlara
Bütün sürücüler, doğru geçmekte olan tramvaylara
• Doğru geçen tramvay hattının bulunduğu yol çıkan sürücüler, bu yoldan gelen, geçen araçlara
• Bölünmüş yola çıkan sürücüler, bu yoldan geçmekte olan araçlara.
• Tali yoldan çıkan sürücüler, anayoldan geçen araçlara
• Dönel kavşak dışındaki sürücüler, dönel kavşak içindeki araçlara.
• Bir iz veya mülkten çıkan sürücüler, karayolundaki diğer araçlara,
İl geçiş hakkını vermek zorundadırlar.
3) Kavşak kollarının farklılığı işaretlerle belirtilmemiş ve kavşak kolları aynı değerde ise,
• Motorsuz araç sürücüleri, motorlu araçlara,
• Lastik tekerlekli traktör ile iş makinesi sürücüleri, diğer motorlu araçlara,
• Motorlu araçlardan soldaki sürücüler, Sağ taraftan gelen araçlara
• Dönüş yapan sürücüler, kurallara uygun olarak geçiş yapan yaylara, varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere,
• Kavşağa gelen sürücüler, kavşak giriş ve çıkışlarından kurallara uygun olarak karşıya geçen veya geçmek
üzere olan yayalara ilk geçiş hakkı vermek zorundadırlar.
Ayrıca;
• Işıklı trafik işaretleri izin yerse bile trafik akımı, kendisini kavşak için de durmaya zorlayacak veya
diğer doğrultudaki trafiğin geçişine engel olacak ise; sürücülerin kavşağa girmeleri yasaktır.
• Görevli kişi veya ışıklı trafik işareti ile yönetilen kavşaklarda, sürücüler kavşağı en kısa zamanda
geçmek zorundadırlar. Sürücülerin, gereksiz olarak yavaşlamaları, durmaları, araçtan inmeleri veya
araçlarının motorlarını durdurmaları yasaktır
• Aksine bir trafik işareti olmadıkça bütün kavşaklarda araçlar, ray üzerinde hareket eden taşıtlara
geçiş hakkını vermek zorundadırlar.
GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜNE SAHİPARAÇLAR VE KULLANILMASINDA UYULACAK KURALLAR
Görev sırasında belirli araç sürücülerinin, halkın can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak
şartıyla trafik kısıtlama ve yasaklamalarına bağlı almamalarına geçiş üstünlüğü.denir.
A-GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜNE SAHİP ARAÇLAR
• Cankurtaran (Ambulans) cankurtaran gibi acil yaralı veya hasta taşıyan diğer araçlar
• itfaiye araçları.
• Sandık veya suçluları takip eden veya genel güvenlik ve asayiş için olay
yerine giden zabıta araçları.
• Trafik güvenliğini koruma ve ya trafik kozasına el koyma amacıyla
olay veya kaza yerine giden trafik hizmetlerine ait araçlar.
• Yolun yapım ve bakın sorumlu kuruluşa ait kar ve buz mücadelesi çalışmalarında görevli araçlar,
• Sadece alarm sırasında almak üzere sivil savunma hizmetlerine ait araçlar.
• Hizmetin devamı süresince koruma araçları ile korunan araçlar.
Ayırıcı İşaretler;
Cankurtaran araçlarında, trafik ve genel zabıtaya alı araçlarda mavi-kırmızı veya mavi,
Karayolları Genel Müdürlüğünün sadece trafik hizmetlerine tahsis edilen araçlarında mavi,
itfaiye ve sivil savunma araçlarında kırmızı renk ve ışık veren ve normal hava şartlarında
150 metreden görülebilen, dönerli ve aralıklı yanıp sönen lambalı cihazların bulunması gerekir.
Sesli uyarı işaretleri; en az 150 metre mesafeden duyulabilecek şekilde olan, canavar
düdüğü, siren veya çan’dır. Sesler sivil savunma araçlarında aynı notadan, diğerlerinde
değişik notalardan ses çıkarır şekilde olmalıdır.
Sarı renkli tepe lambası:
Karayolu yapısı ile kentsel alt yapının yapım, bakım onarım ve işletilmesi, karayolunun
temizlenmesi işlerinde kullanılan araçlarla, kurtarıcı araçlara, ağırlık ve boyutları
bakımından özel izinle karayoluna çıkan ve eskortluk eden araçlarda bulunur. Ancak, bu
ışık geçiş üstünlüğü hakkı vermez.
Bu ışıklar araçların kendilerini belli etmeleri, tehlikesizce sürülmeleri ve karayolunu
kullananların uyarılması amacıyla kullanılır.
Bu araçların kesin mecburiyet olmadıkça, trafik akımının az olduğu yer, süre ve zamanlar
içinde çalıştırılmasına özen gösterilmelidir.
B GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜNE SAHİP ARAÇLARIN SÜRÜLMESINE İLİŞKİN ESASLAR
• Bu araçlar görev halinde iken geçiş üstünlüğüne sahiptirler, görev hali dışında, geçiş
üstünlüğü hakkını kullanmaları yasaktır.
Görev sırasında geçiş üstünlüğü hakkını halkın can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak,
ışıklı ve sesli uyarı işaretlerini bir arada vermek şartıyla kollanabilirler
• Bu araçlar hizmetin yerine getirilmesi sırasında, yönetmelik ve kanunlarda gösterilen
trafik kısıtlamalarına ve yasaklarına bağlı değillerdir.
• Yaralı veya acil hasta taşıyan ve geçiş üstünlüğüne sahip oldukları ayrım işaretleri ile
bilerlenmemiş cankurtaran dışındaki diğer araçlar bu hakkı kullanırken; gereksiz olmamak
şartıyla kendilerini taşıt yolu üzerinde yer açılmasını sağlamak üzere, yeteri şekilde
sesli ve ışıklı işaretlerini kullanarak, gerektiğinde el ve kol işareti vererek, karayolundan
faydalanan diğer araçları uyararak bu hakkı kullanabilirler.
Bu hakkı gereksiz yere kullanan sürücülere Karayolları Trafik kanunu Hükümleri ve Türk Ceza
Kanunu hükümleri uygulanır.
Bu araçların birbirleri ile kavşaklarda karşılaşma durumlarında ilk
geçiş hakkı şu sıraya göre kullanılır;
1- Cankurtaran
2- İtfaiye aracı.
3- Güvenlik ve asayişle ilgili görevli araçlar. (Zabıta araçları).
4- Trafik hizmetlerine ait araçlar. (Trafik zabıta Araçları
5- Kar ve buz mücadelesi çalışmalarında görevli araçlar.
6- Sivil savunma araçları. (Sadece alarm sırasında).
7- Koruma araçları ile korunan araçlar. (Görevin devamı süresince). Yazılış sırcısına göre
kendinden bir önceki araca yol vermek zorundadırlar.
C. GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜ BULUNAN ARAÇLARA
YOL VERİLMESİ KURALLARI
Geçiş üstünlüğü bulunan bir aracın duyulur veya görülür işaretini alan diğer araç sürücüleri;
• Taşıt yolu üzerinde yer açmak,
• Gerekiyorsa durmak,
• Bu araçlar tarafından tamamen gerilinceye kadar beklemek. Zorundadırlar
Bir kavşakta iken böyle bir işaret alan araç sürücüleri;
• Derhal kavşağı boşaltmak,
• Gerekiyorsa emniyetli bir mesafe uzaklaştıktan sonra geçici engellemeyecek şekilde durmak,
• Bu araçlar tarafından tamamen geçilinceye kadar beklemek Zorundadırlar.
KONU 15 GELEN TRAFİKLE KARŞILAŞMADA GEÇİŞ KOLAYLIĞI SAĞLAMA KURALLARI
Araç sürücüleri;
İki yönlü trafiğin kullanıldığı yollarda karşı yönden gelen araçların hareketini zorlaştıran
bir durum varsa;
• Geçişi kolaylaştırmak için yer ayırmak
• Aracını sağ kenara yanaştırmak.
• Gerekiyorsa sağa yanaşıp durmak.
Zorundadırlar.
Dağlık ve dik yokuşlu yollarda karşılaşma hallerinde, çıkan araç için geçiş güç veya mümkün
değilse güvenli Geçişi sağlamak üzere inen araçlar;
• Varsa önceden sığınma cebine girmek,
• Sığınma cebi yoksa sağ kenara yanaşıp durmak,
• Çıkan araçlar için manevra imkanının bulunmadığı açıkça anlaşılması hallerinde de geri giderek
geçiş kolaylığı sağlamak zorundadırlar.
Sürücülerin; iniş eğimli yollarda motorun çalışmasını durdurmaları, vitesi boşa almaları yasaktır.
Bu tür yollarda,çıkılan vitesle inilmesi gerekir.
Düz eğimsiz dar taşıt yollarında trafik işaret levhalar’ var ise; Sürücüler, ‘önceliği olan yol”
işaret levhası ile ‘karşıdan gelene yol ver işaret levhalarının anlamlarına göre hareket ederek
dar taşıt yollarında birbirlerine geçiş kolaylığı sağlamak zorundadırlar.
Düz eğimsiz, dar taşıt yollarında aksini gösteren bir trafik işareti yoksa;
Otomobil
Minibüs
Kamyonet
otobüs
Kamyon
Arazi taşıtı
Lastik tekerlekli traktör
iş makineleri
Motorsuz araçları sürenler yazılış sırasına göre kendisinden öncekilere geçiş hakkı vermek suretiyle
geçiş kolaylığı sağlamak zorundadırlar.
ARAÇLARIN IŞIKLANDIRILMASI VE IŞIKLARIN KULLANILMASI
Karayollarında trafiğe çıkacak araçlardan araçların imal, bakım, tadil ve montaj hakkındaki yönetmelikle
gösterildiği şekilde ışık donanımını bulundurmaları ve bu ışıkları belirtildiği şekilde, kullanmaları
zorunludur.
Araçların önünde; beyaz ve açık sarı renkte, arkada ise kırmızı ve portakal sarısı renginde ışık veren
lambalar bulunacaktır. Araçlarda, Farlar, dönüş lambaları, park lambaları, kuyruk lambaları, fren
lambaları ve plaka lambalarının bulunması zorunludur.
Sis lambaları ile geri vites lambasının bulunması zorunlu değildir. Kanun ve yönetmelikte belirtilmeyen
lambalar, trafik zabıtasınca söktürülür.
Yakını gösteren ışıklar 25 metre, uzağı gösteren ışıklar 100 metre ilerisini aydınlatacak şekilde ayarlı
olmalıdır.
A-UZAGI GÖSTEREN IŞIKLARIN KULLANILACAĞI YER VE HALLER
Yerleşim birimleri dışındaki karayollarında;
• Geceleri (yerleşim yerleri dışında),
• Yeterince aydınlatılmamış tünellerde,
• Benzeri yer ve hallerde,.
Uzağı gösteren ışıkların yakılması zorunludur.
Karşı yönden gelen araç sürücülerinin ve karayolunu kullanan diğer kişilerin gözlerini kamaştıracak bütün
hallerde uzağı gösteren ışıkların yakılması yasaktır.
Ancak:
Sürücülerin yeteri mesafeyi açık olarak görebildiği ve kendi araçlarında yeterli mesafeden görülebildiği
durumlarda, uzağı gösteren ışıkların yerine, yakını gösteren ışıkları kollanabilirler.
B- YAKINI GÖSTEREN IŞIKLARIN KULLANILACAĞI YER VE HALLER
• Karşılaşmalarda.
• Aydınlatmanın yeterli olduğu kesimlerde,
• Öndeki aracı takip ederken,
• Uyarma haller; dışında, bir aracı geçerken yan yana gelinceye kadar,
• Yerleşim birimleri içinde araç surken
• Gündüzleri ise görüşü azaltan sisli, yağışlı ve benzeri havalarda,
Yakını gösteren ışıkların yakılması zorunludur.
C-IŞIKLARIN KULLANILMASINA DAİR DİĞER ESASLAR
• Sadece park veya sis ışıklarıyla araç sürülmesi,
• Dönüş ışıklarının geç anlamında kullanılması,
• Karşılaşmalarda ışıkların söndürülmesi
• Yönetmelikte belirtilen esaslara aykırı olarak ışık takılması ve kullanılması,
• Sis ışıklarının sisli, karlı ve şiddetli yağmurlu havalar dışında geceleri yakını ve uzağı gösteren
ışıklarla beraber kullanılması yasaktır
Sürücülerin geceleri;
• Kuyruk ışıklarını (arka park ışıkları), uzağı, yakın gösteren ışıklarla birlikte kullanmaları,
• Geceleri yakın ilerisi görülmeyen kavşak, dönemeç ve tepe üstü gibi yerlere yaklaşırken, yakını ve
uzağı gösteren ışıkları ard arda ve sıra ile yakarak (selektör) gelişlerini haber vermeleri.
• Normal hava şartlarında Işıkların yakılmasıyla birlikte arka plakanın 20 m mesafeden okunacak şekilde
aydınlatılmış olması zorunludur. Not; Geçme sırasında ışıkla uyarma; (selektör yapma) uzağı ve yakını
gösteren ışıkların çok kısa süre içinde sıra ile veya ikisinin birlikte aynı zamanda yakılmasıdır.
KONU 18 KARAYOLUNDA BOZULUP KALAN
ARAÇLARIN İŞARETLENMESİ VE ÇEKİLMESİ
Teknik arıza, kayma, yolda ani olarak meydana gelen bir bozukluk veya heyelan, yükün koyması ve düşmesi
ve benzeri gibi mecburi hallerin yerleşim birimleri dışındaki karayolu taşıt yolu üzerinde meydana
geldiği takdirde; araç sürücüleri, bütün imkanlarını kullanacak hareket ettirme, itme ve benzeri şekil ve
surette, araçlarını karayolu dışına, bu mümkün olmaz ise bankette, bu da mümkün değilse taşıt yolunun en
sağ kenarına almak ve her durumda yol, hava ve trafik şartları ile gece ve gündüz olmasına göre,-gerekli
güvenlik ve uyarı tedbirlerini almakla yükümlüdürler.
Herhangi bir arıza veya trafik kazası sebebiyle karayolunda kalan araçların kurallara uygun olarak
işaretlenmesi gerekir. Arızalı araç sürücüleri aşağıdaki tedbirler alınıncaya kadar, dörtlü ikaz
lambalarını yakmak ve bu sırada duraklama ve park etmedeki bütün tedbirleri almak, zorundadırlar.
A ARIZALI ARAÇLARIN IŞARETLENMESI
• Yol, hava ve trafik durumu ile gece
ve gündüz oluşuna göre, nizami park ve
kuyruk ışıkları -yakılmadığı, veya yakılması durumunda dahi 150 metre mesafeden diğer araç sürücüleri
tarafından açıkça görülemediği durumlarda.
Arızalanan aracın ön ve arkasına uygun yerlere diğer araç sürücülerinin 150 metre mesafeden açıkça
görebilecekleri şekilde birer kırmızı yansıtıcı (Reflektör) veya kırmızı ışıklı cihaz konulacaktır.
Reflektör, kırmızı ışık yansıtacak. Bir kenarı 45 cm eşkenar üçgen şeklinde, her kenarında 5 cm
genişliğinde ışık yansıtan yüzey olacak. Ayak yapısı gelip geçen araçların rüzgarından devrilmeyecek
nitelikte olacaktır.
• Arızalı araç dönemeç veya tepe üstü gibi yerlerde ise; kırmızı ışık
veya yansıtıcı cihaz, aracın ön ve arkasın da en öz 30 metre mesafe olacak ve diğer araç sürücüleri
tarafından en az 150 metre mesafeden görülecek şekilde konulacaktır.
• Otobüs, kamyon ve çekicilerin karayolu üzerinde arızalanması veya uzun süreli bırakılması halinde,
normal hava şartlarında en az 150 metreden net olarak görülebilecek şekilde 150x 25 cm. ebadında
Avrupa Topluluğu ve Avrupa Ekonomik Komisyonu Regülasyonlarından ECE 70’deki teknik şartlara uygun
engel işaretinin konulması zorunludur.
• Arızalanan araç tehlikeli madde taşıyorsa, her durumda kırmızı ışıklı cihaz kullanılacak ve aracın
başında devamlı olarak beklemek üzere bir gözcü bulundurulacaktır
Yukarıda belirtilen tedbirlerin alınması tamamlanıncaya kadar ataçta acil uyarı (dördü ikaz) lambalar,
varsa; bu lambalarla beraber dönüş lambalar, birlikte yakılabiliyorsa bunların yakılması zorunludur.
Aracın önüne, arkasına ve etrafına taş dizmek, karayolu kenar taşlarını sökmek, teneke, bidon veya
başka şeyler koymak, eski lastik ve üstüpü yakarak işaretleme yapmak tehlikeli ve yasaktır
B- ÇEKEN VE ÇEKİLEN ARAÇLARLA İLGİLİ KURALLAR
Herhangi bir nedenle çekilerek götürülmesi gereken araçların, kurtarıcı olarak adlandırılan özel
amaçlı taşıtlarla çekilerek götürülmesi gerekir.
Bir arızadan dolayı sürülemeyen veya ışık, Fren donanımları bozulan araçlar, diğer bir araç ile en
yakın bakım ve onarım yerine kadar, aşağıdaki şartlarda çekilebilirler.
Çekilen aracın;
• Ağırlığının, çeken aracın taşıma sırasından fazla olmaması,
• Sürücü yönetiminde bulundurulması,
• Işık donanımı bozuksa, aracın arkasına gündüz kırmızı yansıtıcı veya 20 x 20 cm ebadında kırmızı
bez, gece kırmızı ışık veya kırmızı yansıtıcı konulması,
• Her iki aracın boş olması ve gerekirse sürücüden başka birer hizmetli dışında yolcu
bulundurulmaması,
Her İki Araç İçin;
• Bağlantı gereci yerinden çıkmayacak; kopmayacak şekilde; çelik Çubuk, çelik halat veya zincirle
birbirine bağlanmış alması,
• Birbirine bağlanan iki araç arasındaki açıklığın, 5 metreyi geçmemesi
• Açıklık 2,5 metreden fazla ise, bağlantın orta kısmına gündüz kırmızı yansıtıcı veya 20 x 20 cm
ebadında kırmızı bez, gece kırmızı ışık veya kırmızı yansıtıcı konulması,
• Çekilen aracın Freni sağlam ise, 20 kilometreden fazla hızla sürülmemesi,
• Çekilen aracın freni bozuk ise, 15 kilometreden fazla hızla sürülmemesi ve çeken araç ile arasındaki
açıldığın 1 metreden fazla olmaması, bağlantının iki aracın birbirine yaklaşmalarını önleyecek şekilde
çeki demiri olması,
• Kendi kendine hareket gücü olmayan römork ve benzeri arızalı araçlar ile bir çekici tarafından
çekilemeyecek durumda olan arızalı yarı römorkların yalnız kurtarıcı araçlarla çekilmesi zorunludur.
SAYGISIZ VE TEDBİRSİZ ARAÇ KULLANMA
Karayollarında kamunun rahat ve huzurunu bozacak veya başkalarına zarar verecek şekilde;
Sürücülerin;
• Su, çamur ve benzerlerini sıçratarak, dökerek,
• Korkutarak veya şaşırtarak,
• Sigara külü ve izmaritlerini veya başka şeyleri yola atıp dökerek,
seyir halindeyken cep ve araç telefon ile benzeri haberleşme cihazlarının kullanarak
• Özel amaçlarla keyfi veya keyfi davranışlarda bulunmak suretiyle yaya veya taşıt trafiğinin seyir
emniyetini ihlal ederek veya tehlikeye düşürerek,
Tedbirsiz ve saygısız davranışlarda bulunmaları ve araç sürmeleri yasaktır.
Bu hükümlere uymayanlar para cezası ile cezalandırılırlar
KONU 20 SES,MÜZİK,GÖRÜNTÜ,HABERLEŞME CİHAZLARI KULLANILMASI
Araçlardaki ses, müzik, görüntü ve haberleşme cihazları kanun ve. yönetmeliklerdeki şartlarına uygun
durumda bulundurulması ve kullanılması, gerekli durumlar için izin ve ruhsat alınması zorunludur.
Radyo, Görüntü Cihazı, Telsiz, Telefon veya Telgraf ve Benzeri Cihazlar için;
• Gerekiyorsa ruhsatname alınması zorunludur
• Görüntü cihazlarının kamu hizmeti yolcu taşımacılığı yapan araçlara. takılması ve kullanılması
yasaktır.
• Araçlara hoparlör takmak için trafik tescil şube veya bürolarından izin alınması mecburidir
Hoparlör trafik düzenini bozmayacak ve yoldan faydalananları rahatsız edici şekilde ses çıkarmayacak
özellikte olmalıdır. Kanun ve yönetmelikte belirtilen şartlara uymayan ses, müzik, görüntü ve
haberleşme cihazları ile sürücünün izleme ve kullanma sahası içinde yer alan görüntü cihazları
araçlardan söktürülür.
Pikap, Teyp ve Bezeri Cihazlar;
• Dolmuş otomobilleri ila kamu hizmeti yolcu taşımacılığı yapan minibüslerde bulundurulması yasaktır.
• Otobüslerde ise, sürücünün kullanamayacağı bir uzaklıkta olma sı şartıyla kullanabilirler.
Araçlardaki ses cihazının;
• Yakın, ilerisi görülmeyen kavşak, dönemeç ve tepe üstü gibi yerlere yaklaşırken gelişi haber verme,
dışında kullanılması,
• Yol ve trafik durumunun özelliğine göre karayolunu kullananları uyarma ve geçme halleri dışında
kullanılması,
• Kamunun rahat ve durumunu bozacak şekilde gereksiz veya gereğinden uzun veya ayarsız olarak
seslendirilmesi,
• Şehir içi veya şehirler arası yollarda havalı korna kullanılması,
• Ayrıca, geçiş üstünlüğüne sahip araçlarda bulunan ses cihazlarının diğer araçlara takılması ve
kullanılması, yasaktır.
KONU 21 OKUL TAŞITLARI
Genel olarak okul öncesi ilköğretim ve orta dereceli okullarının öğrencileri ile bunların sadece
gözetici ve hizmetlilerinin taşınmalarında kullanılan taşıtlardır
Ayırıcı işaretleri;
• Araçların arkasında “OKUL TAŞITI” yazısını kapsayan numunesine uygun renk, ebat ve şekilde
reflektif bir kuşak bulundurulması.
• Aracın arkasında, öğrencilerin iniş ve biniş sırasında, inme ve binme tamamlanıncaya kadar
yakılmak üzere büyük harflerle, siyah renkte, 30 cm çapında kırmızı ışık veren “DUR” yazılı bir
lamba bulundurulması zorunludur
• Dur işaretinin kullanılması: Bu lambanın kumandası tamamen ayrı olmalı; frene basınca fren
lambalarıyla yanmamalıdır.
• Dur yazılı kırmızı ışık yandığında taşıtlar durmalı, öğrenci iniş ve binişleri tamamlanıncaya
kadar okul taşıtı geçilmemelidir
Okul Taşıtlarını Çalıştırma Esasları:
• Öğrencilerin yetişebileceği tamlar ve pencereler sabit olmalı
• İç düzenlenmesinde demir aksamı açıkta olmamalı, varsa yaralan maya sebep vermeyecek yumuşak
bir madde ile kaplanmalı
• Karayolu Trafik Yönetmeliği’ndeki standart nitelik ve sayıda araç ve malzemeler her an
kullanılabilir durumda olmalı
• Bu araçların kapıları şoför taraf açılıp kapatılabilecek şekilde otomatik (havalı - hidrolik vb.)
olabileceği gibi elle kumanda edilebilecek şekilde (mekanik) olabilir
• Bu araçlar temiz, bakımlı, ve güvenli durumda bulundurulmalı 6 ayda bir bakım ve onarımları,
taşıtların cinsine göre periyodik muayeneleri ve mali sorumluluk sigortalar, yaptırılmış olmalı
• Oturacak yer adedi oracın içerisine görülebilecek bir yere yazılarak sabit şekilde monte
edilmelidir, fazla öğrenci veya yolcu alınmalıdır.
• Gerekli hallerde haberleşmeyi sağlamak için telsiz veya mobil telefon bulunmalı
• Taşıtlarda her öğrenci için bir e kemeri bulunmalı
• Taşıma sırasında, görüntü ve müzik sistemleri kullanılmamalı
• Taşıt içi düzenini sağlamak ana okulu ve ilköğretim okulu öğrencilerinin .inme ve binmeleri
sırasında yardımcı olmak üzere bir rehber personel bulundurulmalıdır
KONU 22 YAYA, OKUL VE DEMIRYOLU GEÇİDİNDEN GEÇME KURALLARI
A- YAYA VE OKUL GEÇITLERI
Trafik polisi, görevli kişi veya trafik ışıklı cihaz bulunan; yaya ve okul geçitlerine yaklaşan
sürücüler, görevli kişilerin veya trafik ışıklı d hazlarının talimatlarına göre harekat itmeleri
zorunludur.
Görevli kişi veya trafik ışıklı Cihaz bulunmayan; ancak başka bir trafik işareti ile belirlenmiş
olan yaya ve okul geçitlerine yaklaşan bütün sürücüler
• Hızlarını azaltmak,
Bu geçitlerden geçen veya geçmek Üzere bulunan yayalara ilk geçiş hakkını vermek, varsa okul
geçidi görevlilerinin verecekleri işaret ve talimatlara uymak, zorundadırlar.
B- DEMİRYOLU (HEMZEMİN) GEÇITLERI
Karayolu ile demiryolunun aynı seviyede kesiştiği bariyerli (kontrolü) veya bariyersiz (kontrolsüz)
geçitlere demiryolu geçidi denir.
1) Bariyerli (Kontrollü) Demiryolu Geçidine Sürücüler;
• Hızlarını azaltmak,
• Işıklı veya sesli işaretlerin DUR emrinde durmak,
• İndirilmiş veya indirilmekte olan tam ya da yarım bariyer var ise geçide girmemek,
• Bariyer açıldıktan sonra, geçidin durumuna göre uygun bir hızla geçmek zorunludur.
2) Bariyersiz (Kontrolsüz) Demiryolu Geçidinde Yaklaşan sürücüler;
• Hızlarını azaltmak,
• Geçide makul bir mesafe kala mutlaka durmak,
• Herhangidir demir yolu aracının yaklaşmadığından emin olduktan sonra demir yolunu geçmek
zorundadırlar.
ARAÇLARIN BOYUT ÖLÇÜ VE AĞIRLIKLARI İLE YÜK VE YOLCULARIN TAŞINMASI KURALLARI
A -ARAÇLARIN BOYUT ÖLÇÜ VE AĞIRLIKLARI
Karayollarında trafiğe çıkarılacak araçların yüklü ve yüksüz olarak
ölçülendirilmelerinde uyulacak boyutlar şunlardır;
Azami yükseklik 4.00 metre,
Azami genişlik 2.55metredir.
Azami uzunluklar;
• Otobüs dışındaki motorlu araçlarda. . . . . . . . . . . .12.00 m
• Römorklarda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12.00 m
• iki dingilli otobüslerde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13.50 m
• İkiden çok dingilli otobüslerde. . . . . . . . . . . . . . . 15.00 m
• Yarı römorklu araçlarda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16.50 m
• Mafsallı (körüklü) otobüslerde. . . . . . . . . . . . . . . .18.75 m
• Römorklu otobüslerde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.75 m
• Römorklu katarlarda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.75 m
Azami ağırlıklar;
• Tahriksiz tek dingilde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Ton
• Tahrikli (Motordan hareket alan) tek dingilde. . . . . . .11,5 Ton
- İki dingilli bir ak grubu için en çok motorlu Araçlarda aks grubu;
• Dingiller arası mesafe 1 m.den az ise. . . . . . . . . . . . 11.5 Ton
• Dingiller arası mesafe 1 m ile 1.3 m-arası ise. . . . . . . . .16 Ton
• Dingiller arası mesafe 1.3 m ile l.8 m arası ise. . . . . . . .18 Ton
-Dingiller arası mesafe 1 .3 m ile 1.8 m arası ise
(Tip Onayı Yönetmeliğindeki Şortlarla). . . . . . . . . . . .18 (19)Ton
-Römork ve yarı römorklarda aks grubu;
• Dingiller arası mesafe 1 m ’den az ise. . . . . . . . . . . . . . 11 Ton
• Dingiller arası mesafe 1 m ile l.3 arası ise. . . . . . . . . . . .16 Ton
• Dingiller arası mesafe 1.3 m ile l.8 m. . . . . . . . . . . . . . .18 Ton
• Dingiller arası mesafe 18 m ’den büyük ise. . . . . . . . . . . 20 Ton
üç dingilli ak grubu için en çok
• Dingiller arası mesafe 1.3 m’ den az ise. . . . . . . . . . . . . 21 Ton
• Dingiller arası mesafe 1.3 m ile 1.4 m arası ise. . . . . . . . .24 Ton
Toplam Ağırlıklar
İki dingilli motorlu araçlar ve römorklarda. . . . . . . . . . . . .18 Ton
Üç dingilli motorlu araçlarda
(Tip Onayı Yönetmeliğinedi Şartlarla). . . . . . . . . . . . .25 (26) Ton
• Üç dingilli yarırömorklu araçlarda, mafsallı otobüslerde. . . .28 Ton
• Dört dingilli motorlu araçlarda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32 Ton
• Dört dingilli römorklu ve yarı römorklu araçlarda. . . . . . . . 36 Ton
• Dört dingilli yarı römorklu araçlarda yarı römork dingil grubu
ağırlığı 20 ton olan araçlarda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38 Ton
• Beş veya daha çok dingilli yarı römorklu ve römorklu katarlarda .40 Ton
• Konteyner taşıyan yarı römorklu Araçlarda. . . . . . . . . . . . . . 44 Ton
Araçların ölçülendirilmesi ve boyutlandırılması ile ilgili olarak;
• Frigrofik taşıtların yalnız Frigrofik yapılarında azami genişlik 2.60 metredir.
• Tarım işlerinde kullanılmak üzere imal edilmiş araçlarla, yol yapım
- Bakım araçları, kurtarıcı araçlar ve itfaiye araçlarında azami genişlik 3,05 metre olabilir.
Azami genişliği 2.55 m ile 3.05 m arasında olan tarım alet ve makineleri günün kararmasından itibaren,
aydınlanıncaya kadar kara yollarında trafiğe çıkarılamazlar.
• Dingil kapasiteleri, çeki araçlarında azami din ağırlıklarından en çok %20, kurtarıcı seyyar tamir
ve bakım, beton karıştırma ve pompalama makineleri ve aksamları monte edilmiş bulunan araçlar ile
özel amaçlı ve özel teçhizatlı araçlarda en çok % 50 daha fazla ola bilir. Bu araçlar karayolunda
seyrederken azami dingil ağırlık ve azami toplam ağırlık sınırların, aşamazlar.
• Karayolları Genel ‘Müdürlüğünce yapılacak yol boyu sabit veya seyyar ağırlık kontrollerinde,
aracın azami toplam ağırlığının en çak % 2’si kadar tolerans tanınır.
Ancak, ocaklardan çıkarılan ve ocak sahasının içinde tartılamayan madenlerin; paketlenmemiş veya
herhangi bir şekilde ambalajlanmamış dökme yüklerle mermer ocaklarından çıkarılan blok yüklerin,
ocak içi yolların bitiminden,tartım yapılabilecek şekilde seçilecek stok sahalarına depolanması.
zirai ürünlerin üretildiği arazi parçasından stoklama alanlarına yapılacak seri taşıma amaçlı
depolamaları sırasında, her türlü karayolu üzerinde 1 kilometreye kadar yakın mesafeli
taşımalarda, taşıtların hızı saatte 60 km.yi geçmemek şartı ile azami toplam ağırlıklarına
%15 ’lik bir ilave yapılabilir.
B- ARAÇLARIN YÜKLENILMESI VE YOLCULARIN TAŞINMASI
Ticari amaçla çalışan; taksi, dolmuş, minibüs ve otobüs gibi taşıtlarla yolcu taşımacılığı yapan;
kamyon, kamyonet, triportör ve benzeri taşıtlarla yük taşımacılığı yapmak isteyen sürücülerin,
“Ticari Taşıt Kullanma Belgesi”ne.sahip olmaları zorunludur.
Bu belgeye sahip olmayan sürücüler ticari amaçla yük ve yolcu taşımacılığı yapamazlar.
Ticari taşıt kullanma belgesi alacak sür eğitimi ve al maya hak kazananlara belge verilme işlemleri
Türkiye ve şoförler otomobilciler Federasyonuna bağlı meslek odalar tarafından yapılır.
Araç sürücülerinin;
• Taşıma sınırını aşacak şekilde,
• Araçların çamurluk, basamak, karoseri kenarı, sürücü mahalli, aracın üstü, bagaj merdiveni gibi
dış kısımlarında,
• Yük üzerinde ve araç dışında.
İnsan. taşınması yasaktır.
• Şehirlerarası otobüslerin Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası ve Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası
yaptırmadan trafiğe çıkmalarına izin verilemez.
Ayakta ve fazla yolcu taşıyan araçlarda, fazla yolcular en yakın yer leşim bitiminde indirilir ve
bütün sorumluluk ve giderler, araç işletenine aittir.
Karayollarında yolcu taşımacılığı yapan otobüs ve benzeri taşıtların karışmış olduğu ölümlü trafik
kazası sonuçlarının; kusurlu araç veya aracı kullanan sürücü ve araca ait plaka numaraları ile
birlikte otobüs işleticisi, teşebbüsün unvanını, televizyon ve basın yayın organları tarafından
kamuoyuna görüntülü ve yazılı olarak, kusur oranlarından söz edilmeksizin ilan edilebilir.
Araçların yüklenmesinde belirlenmiş ölçü ve esaslara aykırı olarak;
• Trafik güvenliğini veya yol kapasitesini bozacak,
• Karayolu yapısına ve karayolunu kullananlarla, mülklere zarar verebilecek tarzda yüklenmesi,
• Taşıma sınırını ve dingil ağırlığını aşacak şekilde yüklenmesi,
• Tehlikeli ve zararlı maddelerin şartlarına uyulmadan gerekli izin alınmadan taşınması ve
taşıttırılması,
• Gabari dışı yük yüklenmesi,
• Ağırlık ve boyutlan bakımından taşınması özel izne bağlı yüklerin izin alınmadan ta ve
taşıttırılması, yasaktır.
Sürekli ve süreksiz olarak yük naklettiren kamu kurum ve kuruluşları gerçek veya tüzel kişilere
ait işletmeler; yük naklini yaptırdıkları araçların azami toplam ağırlıklarını dikkate alarak
yükleme yapmak zorun dadırlar. Bu şartlara uymayan yük taşıtları, gerekli şartlar sağlanıncaya
kadar trafikten men edilirler ve para cezası ile cezalandırılırlar.
Yükün her çeşit yolda;
• Karayoluna değecek, düşecek, dökülecek , saçılacak, akacak veya kayarak,
gürültü çıkaracak şekilde,
• Dengeyi bozacak, birşeye takılacak veya sivri çıkıntılar oluşturacak şekilde,
• Sürücünün görüşüne engel olacak ve ya sürme güvenliğini bozacak şekilde,
• Tescil plakaları, ayrım işaretleri, dönüş ve dur işaretleri ile yansıtıcıları örtecek şekilde,
• Aracın boyunu önden 1 m, arkasından 2 m den fazla taşacak şekilde,
• Kasanın sağ ve sol yanından taşacak şekilde,Yüklenmesi yasaktır
• Ağırlıkları fazla olanlar ile boyutları geniş, uzun ve bölünmeyen eşyalar için Karayolları
Genel Müdürlüğünden özel izin belgesi veya özel yük taşıma izin belgesi alınması zorunludur.
• Çeken ve çekilen araçlarla ilgili şartlar yerine getirilmeden araçların çekilmesi yasaktır.
Yönetmeliğe aykırı olan ve yukarıdaki diğer yasaklara uymadığı tesbit edilen araçlar, gerekli
şartlar sağlanıncaya kadar trafikten men edilirler. Bunlardan trafik güvenliğine ve karayoluna
tehlike yaratmayacak durumuda olanlar için en yakın yerleşim birimlerinde gerekli önlemleri
almaları için izin verilir.
Fazla yük yüklenmesi sırasında; Direksiyon hakimiyeti zorlaşır, duruş mesafesi uzar (fren mesafesi),
aracın tüm parçaları zorlanır ve far ayarları bozulur.
C KAMYON, KAMYONET VE RÖMORKLARDA YOLCU TAŞINABİLME ESASLARI
Kamyon, kamyonet, römork ve yarı römorklarda ve yük üzerinde insan taşınması yasaktır.
Ancak gerekli hallerde bu araçlarda:
• Ölçülere uygun otatma yerleri yapılması,
• Kasa kenarlarının düşmeyi önleyecek şekilde kapalı ve üzerinin örtülü olması şartıyla, taşıma
sınırının her tonu için 2 yolcu taşınabilir.
• Kısa mesafede işçi taşınmasında kullanılacaklar için, kasanın yan ve arka kapaklarının 90 cm
yüksekliğinde sağlam şekilde kapalı olması, karoseri zemininden itibaren en az 120 santimetre
yüksekliğinde elle tutulacak sağlam bir korkuluğun bulunması şartıyla, taşıma sınırının her
tonu için ayakta 2 işçi taşınabilir. Bu araçların üzeri açık olabilir.
Yolcu ve hizmetlilerin yükle birlikte taşınması durumunda;
• Yüklerin sağlam olarak yerleştirilmiş ve bağlanmış olması,
• Kasanın yan ve arka kapaklarının kapalı olması,
• Yolcuların, kasa içinde ayrılmış bir yere oturtulması zorunludur.
yük üzerinde insan taşınması yasaktır.
D- LASTİK TEKERLEKLİ TRAKTÖRLERDE VE RÖMORKLARINDA YÜK VE İNSAN TAŞINMASI
Lastik tekerlekli traktörlerde ve bunlara römork takarak utan amaçla yük taşımacılığı yapmak yasaktır.
(il Trafik Komisyon kararları hariç.) Ancak, tarım ürünlerinin toplanması, yüklenmesi veya
boşaltılması sırasında ada veya işyerlerine götürülüp getirilmek üzere bu araçların römork ve
yan römorklarında, oturmaları şartıyla taşıma sınırının her tonu için en çok 3 kişi taşınabilir.
Ancak yük üzerinde insan taşınması yasaktır.
Yolcu ve yükün birlikte taşınması durumunda;
• Yükün, aman her türlü hareketi ve durması sırasında insanların bulunduğu sahaya tecavüz
etmeyecek şekilde sağlamca yerleştirilmesi,
• Römork kasa kapaklarının, düşmeyi önleyecek şekilde kapalı olması, zorunludur.
E- TEHLİKELİ MADDELERİN TAŞINMASI
Fiziksel ve Kimyasal yapı ve nitelik bakımından patlayıcı, parlayıcı , yanıcı, yakıcı, kendi
kendine kolayca ateş alıcı, radyoaktif ve zehirli maddeler ile bunların benzerleri tehlikeli
madde sayılır.
Bu tür maddelerin; yüklenilmesi, boşaltılması ve taşınmaları sırasında ilgili mevzuat
hükümlerinin yerine getirilmesinin yanında, trafik güvenliğini sağlamak üzere bunları
taştan ve taşıyanların aşağıdaki esas, usul ve şartlara uymaları zorunludur.
• Niteliklerine göre tehlikesizce taşınmaları için ambalajlanmış olacaktır.
• Ambalajların bozulmaması, patlayıcı madde bulunan kapların
sarsılmaması, yüksekten düşürülmemesi, yuvarlanmaması, kaymaması ve sürüklenmemesi için
gereken tedbirler alınacaktır.
• Tehlike yaratacak derecede ambalajı bozulan ve zedelenenler yüklenmeyecek, bu durum
taşıma sırasında meydana gelecek olursa, ayıklama yapılarak gerekli tedbirler alınmadan
yola devam edilmeyecektir. Patlayıcı, yanıcı ve yakıcı dan ile kolayca ve kendi kendine ateş
olan maddelerin yüklenmesi ve boşaltılması sırasında bulundukları yere 30 metre mesafe
içinde sigara ve benzeri içilmeyecek, kibrit, çakmak, aydınlatma cihazı ve benzer gibi
alev ve kıvılcım çıkaran şeyler kullanılmayacaktır
Tehlikeli madde taşıyan araçlarla ilgili olarak;
Elektrik donanımları, kısa devre kontak yapmayacak ve kıvılcım meydana getirmeyecek şekilde
düzenlenmiş ve izole edilmiş olacaktır.
• Sürücünün kolayca kullanabileceği yerde ve her an kullanılabilir durumda 6 kg.lık 2 adet
yangın söndürme cihazı bulundurulacaktır.
• Araçların içine, 6 voltu geçmeyen pilli fener dışındaki aydınlatma cihazları ile gerilmeyecektir
• Tehlikeli madde taşıyan araçların ön ve arka yanlarına kırmızı renkteki zemin üzerine
boyu 20 cm ve çizgi kalınlığı 2,5 cm.den az olmayan beyaz renkte “TEHLİKELİ MADDE’
yazısı yazılacak ve ayrıca ön ve arka taraflarına kolayca görülebilen 30 x 30 cm den
küçük olmayan kırmızı renkte birer bez asılacaktır
• Akaryakıt taşıyan araçların sarnıçları üzerine taşınan maddenin adı yazılacaktır
• Araca başka bir yük alınmayacak, mal sahibi veya hizmetliden başkası bindirilmeyecek
• Parketme, duraklama veya arıza halinde araç sürücüsü, hizmetli veya bir bekçinin
gözetiminde bulundurulacaktır.
Bu araçların sürücüleri;
•yerleşim birimleri dışındaki karayollarında diğer araçlara en az 50 metre mesafe
bırakarak izlemek, duraklama ve park etme halin de ise aralarında 20 metrelik mesafe
bulundurmaları zorunludur.
• Yükleme ve boşaltma sırasında kalabalık olmayan yer ve uygun zaman seçilecek, motoru
çalışır durumda bulunmayacak, gerekli güvenlik tedbirleri alınmış olacaktır.
• Hayvanla çekilen araçlarda geceleri tehlikeli maddeler taşınamaz
• Radyoaktif maddelerin yüklenmesi, boşaltılması ve taşınabilmesi, için ayrıca Atom
Enerjisi Komisyonu ndan izin alınması zorunludur
Tehlikeli Madde Taşıyan Araçlarla ilgili Trafik işaret levhaları
Tehlikeli Madde Taşıyan Araçların Girmesi Yasaktır
İleride Sağa Mecburi Yön
İleride Sola Mecburi Yön
Devlet ve İl Yollarında Kullanılan Mecburi Yön Lehaları
Otoyollarda Kullanılan Mecburi Yön Levhaları
OTOYOL KURALARI
Özellikle transit trafiğe tahsis edilen, belirli yerler ve şartlar dışında giriş ve çıkışın yasaklandığı, yaya,
hayvan ve motorsuz araçların giremediği, ancak izin, verilen motorlu araçların yararlandığı ve trafiğin özel
kontrole tabi tutulduğu karayoludur.
• Sürücüler otoyola girenken hızlanma şeridinden yararlanarak yoldaki trafiğin akış hızına uyduktan sonra
otoyolun sağ şeridine girmek zorundadırlar.
• Sürücüler otoyoldan çıkarken otoyolun sağ şeridinden yavaşlama şeridine girmek bu şerit boyunca hız
azaltmak rahat ve güvenli bir çıkış için yavaşlama şeridinin sonundan çıkmak zorundadırlar.
• Otoyollarda; duraklama park etmek, geri dönmek ve geri gitmek yasaktır. Kaza ve arıza gibi zorunlu
hallerde taşıtın emniyet şeridine alınarak işaretlenmesi gerekir.
• Ülkemiz otoyollarında en fazla hız 120 km/h olup, İçişleri Bakanlığı yol standartlarını dikkate alarak
otomobiller için hızı 20 km/h artırılabilir.
• Buna göre otoyollarda 40-120 km/ h dahilinde sürülen aracın teknik yapısı ve cinsine uygun bir hızla
sürülmesi, trafik işaretleriyle konmuş olan hız sınırlamalarına da uyulması gerekmektedir.
• Konaklama yerleri ve belediye mücavir alanları hariç olmak Üzere, otoyollarda ve devlet karayollarında
yapılacak ve açılacak yapı ve tesislerde alkollü içki satılması yasaktır
Otoyol acil haberleşme cihazları
Sistem, acil haberleşme telefonları, merkezi istasyon ve tekrarlayıcı istasyondan oluşmaktadır. Su sis
temle otoyolu kullanan sürücüler, herhangi bir konuşma ücreti ödemeden sağlık, güvenlik te teknik
yardım (İlk yardım, polis, itfaiye kurtarıcı, teknik servis isteme vb.) hizmetlerden faydalanırlar.
Kullanıcılar bu sistemle ihtiyaçlarını merkez istasyonunda bulunan oparatörle konuşarak sağlayabilirler
Otoyollardaki acil haberleşme telefonları yolun her iki yönünde karşılıklı olarak 2. km. aralıklarla
konulur. Bu telefonların ön yüzünde; ilk yardım, polis, itfaiye ve mekanik (Tamirci , çekici vb.) çağrı
düğmeleri bulunmaktadır. Kullanıcı bu düğmelerden birbirine basarak merkez istasyonunda bulunan oparatörle
bağlantı kurarak gerekli hizmetlerden
faydalanır. Bu telefonu kullanan kişi, gerekli durumlarda ihtiyacı doğrultusundaki kişilerle
görüştürülebilinir.
Bizler, otoyollardaki büyük yardımları olan bu cihazları amaçları dışında, gereksiz olarak
kullanmamalıyız.
Su cihazları kırarak, tahrip ederek vb. şekillerde zarar verenler tespit edilerek cezaya çarpıtılırlar.
bu cihazı kullanmak isteyen kişiler kendi yol güzergahlarındaki
cihazları kullanmalıdırlar. Yolun karşı tarafında bulunan cihazlar kendi can güvenlikleri açısından
kullanmamalıdırlar.
Otoyol, Köprü Otomatik Geçiş sistemi
Köprü ve bazı otoyol gişelerinde otomatik geçiş sistemi (OGS ) uygulanmaktadır. Bu sistemden yararlanmak
isteyen sürücüler Ziraat bankası’nın ilgili şubelerine nüfus cüzdanları ve araçlarının trafik
belgeleri ile müracaat.ederek gereken ücreti yatırıp ilgili sözleşmeyi imzalamalıdırlar. Böylece
kendilerine Elektronik Etiket (Araç içi Birim) verilir Elektronik Etiket araçların ön camlarının iç
yüzeyine takılmalıdır Araçlarının ön camlarında
metal film bulunan sürücüler bu hizmetten yararlanamazlar.
Otoyol gişelerinde bu araçların kullanacakları şeritlerin Çizgileri sarı renktedir. işletmeye açık
otomatik geçiş şeritlerine ait gişenin saçağında bulunan flaşör sönmektedir yanıp sönmektedir.
Elektronik Etiket ile geçiş yapan sürücülere, geçişlerde indirim uygulanır. OGS abonesi olmayan
araçların bu şeritlerde kullanmaları durumunda yüksek oranda cezalı geçiş ücreti uygulanır.
Bu sebepten dolayı OGS sistemine abone olmayan sürücülerin bu gişeleri kullanmamaları
gerekmektedir.
• OGS Sistemi Şerit Kullanım Levhası
Otoyol giriş ve çıkışlarına yaklaşan ve OGS sistemini kullanacak sürücülerin seçmeleri
gerekli şeritleri bildirir
• OGS sistemi logosu
Otoyol giriş ve çıkışlarına yaklaşan ve OGS sistemini kullanacak sürücülerin seçmeleri
gerekli gişe turnikelerini bildirmektedir
SÜRÜCÜLERİN VE YOLCULARIN KORUYUCU TERTİBAT KULLANMALARI
• Otomobil, tescil bakımında otomobil işleri gören arazi taşıtları ve minibüslerde sürücü ve sürücü
yanındaki ön koltuklarda oturan yolcular için emniyet kemer; bulundurulması ve takılması zorunludur.
• Otomobil ve tescilde otomobil gibi işlem gören arazi taşıtlarında ve minibüslerde sürücünün yanındaki
ön koltukta 10 yaşından küçük çocukların taşınması yasaktır.
Motosiklet ve motorlu bisiklet sürücülerinin koruma başlığı ve koruma gözlüğü yolcuların ise koruma
başlığı kullanmaları zorunludur.
KONU 26 GEREKSİZ YERE YAVAŞ SÜRME VE YAVAŞLAMA YASAĞI
Araç sürücülerinin zorunlu bir neden olmadıkça;
• Diğer araçların ilerleyişine engel olacak şekilde araçlarını yavaş sürmeleri
• Belirlenen hız sınırının çok altında ve trafiğin akışına engel olacak şekilde araç sürmeleri,
• Güvenlik nedeni veya verilen herhangi bir talimata uyulması dışın da, başkalarını rahatsız edecek
veya tehlikeye sokacak şekilde gereksiz ve ani olarak yavaşlamaları, yasaktır
KONU 27 BİSİKLET, MOTORLU BİSİKLET VE MOTORSİKLET SÜRÜCÜLERİ İLE İLGİLİ
KURALLAR
• Bisiklet, motorlu bisiklet ve motosikletlerinin yaya yolundan sürülmesi,
• Ayrı bisiklet yolu var ise, sürücülerin bisikletlerini ve motorlu bisikletlerini taşıt yolundan
sürmeleri,
• Taşıt yolunun bir şeridinde 2’den fazla bisikletin yan yana sürülmesi,
• Bisiklette, motorlu bisiklette ve motosiklette arkada oturma yeri yoksa başka kişilerin
bindirilmesi,
• Sürücü arkasında oturma yeri olsa bile bir kişiden fazlasının taşınması,
• Bu araçlarla diğer araçlar izlenirken,
manevra yapılırken, geçilirken koro yolunu kullananların hareketini zorlaştırıcı, tehlike doğurucu
davranışlarda bulunmaları,
• Bu araçlar sürülürken akrobatik hareketler yapılması,
• Bu araçlarla; başka bir araca bağlanarak veya asılıp tutunularak araç sürülmesi,
• Bu araçlar kullanırken elde bagaj, paket ve benzerlerinin taşınmaması ve kurallara aykırı yük
yüklenmesi,
• Bu araçları üzerine kasa, sandık ve benzeri şeyler yaptırılarak karayolunda ticari amaçla yük
taşınması (üç tekerlekli.ve özel şekilde imal edilmiş motosiklet hariç); yasaktır.
• Özel şekilde mal edilmiş üç tekerlekli motosikletlerde yük taşınabilir.
Bunlar yaktı taşımak imal ve edilemezler. Ayrıca, yük taşımak için yapılmış kasa kısmı, sürücünün
ön tarafında olacak şekil de imal edilemezler.
• Motosiklet sürücülerinin devamlı iki elleri, motorlu bisiklet sürenlerin dönüş işareti verme
dışında iki elleri, bisiklet sürenleri en az bir eli ile taşıtlarını sürmeleri zorunludur.
• Bisiklet ve motorlu bisikletlerinin Önünde, beyaz ışık veren ve 20 m.yi aydınlatabilen bir far,
arkasında kırmızı ışık veren lamba veya yüzeyi en az 10 cm olan kırmızı yansıtıcı bulundurulacaktır.
• Bu tür araçların emniyetle durmasını sağlayacak ön ve arka tekerleri kumanda edecek birbirinden
ayrı iki adet fren bulunacaktır.
Bu tür araçlarda;
• Normal olarak 30 m.den duyulabilecek sesli ikazı cihaz, bulunacaktır,
• Bisiklet sürenlerin Il yaşını, motorsuz taşıtları sürenlerin de 13 yaşını doldurmuş olmaları
gerekmektedir.
KONU 28 YARIŞLAR VE KOŞULAR
• il içinde yapılacak yarışlar için o ilin valiliğinden iller arası veya uluslararası yarışlar
için İçişleri Bakanlığından izin alınması zorunludur.
• İzin müracaatı, yarışlar başlamadan en az 30 gün önce yapılmalıdır.
• Yarışlara katılacaklar için sorumluluk sigortası yapılması gerekmektedir.
• Ayrıca izin belgesindeki şartlara uyulması gerekmektedir. İzinsiz yapılan yarışlar ve koşular,
derhal durdurularak, yasal ilsem yapılır.
ÇOCUK, HASTA VE SAKAT TAŞITLARI, GÖRMEYEN YAYALAR,YÜRÜYÜŞ KOLLARI
Çocuk, hasta ve sakatlara ve motorsuz taşıt sürücülerine yayalar ile ilgili hükümler uygulanır.
Gözleri görmeyenlerden; beyaz baston taşıyan, kollarında 3 siyah yuvarlaklı sarı bant bulunan bir yayanın
veya bir köpeğin yardımıyla yürüyen yayanın, taşıt yolu üzerinde olmaları halinde:
• Bütün sürücülerin yavaşlamaları,
• Gerekiyorsa durmaları ve yardımcı olmaları, zorunludur
• Ayrıca yetkili veya görevli kişilerin yönetimindeki yürüyüş kolları arasından geçmek yasaktır.
KONU 30 YAYALAR, HAYVANLA ÇEKİLEN VEYA ELLE SÜRÜLEN ARAÇLAR,
HAYVAN SÜRÜCÜLERİ
Yayaların Uyacağı Kurallar;
• Yayalar taşıt yolu bitiştiğinden veya yakınında yaya yolu banket veya alan varsa buralardan yürümek
zorunludadırlar
• Her iki tarafında banket bulunan ve kullanılabilir durumda olan yollarda kendi gidiş yönüne göre sol
banketten yürümek zorundadırlar.
• Her iki tarafında yaya yolu ve banket bulunmayan veya kullanılır durumda olmayan iki yönlü yollarda
yaya kafileleri taşıt yolunun sağ kenarından, diğer yayalar; gidiş yönlerine göre taşıt yolunun sol
kenarından yürümek zorundadırlar.
Diğer yayalar için ciddi rahatsızlık ve tehlike verecek boyut ve biçimde eşya iten veya taşıyan kişiler
taşıt yolunun en sağ şeridinde mümkün olan en az kısmı işgal etmek,araçların ilerlemelerine engel
olmamak, çarpmayı önleyici ve uyarıcı tedbirleri almak şartıyla taşıt yolu üzerinde yürüyebilir.
• Bir yetkili veya görevli yönetiminde düzenli şekilde yürüyen yaya kafileleri, taşıt yolunun en sağ
şeridinindin fazla kısmını işgal etmemek, gece ve gündüz görüşün az olduğu hallerde imkanları oranında
tek sıra halinde yürümek, araçların hareketlerini engellememek ve güçleştirmemek, çarpmayı önleyici
ve uyarıcı.tedbirleri almak şartıyla taşıt yolu üzerinde yürüyebilirler.
Taşıt yolunun karşı tarafına geçmek isteyen yayalar;
Görevli veya trafik ışıklı cihazlarıyla yönetilen yaya geçitlerinden,
• işaretlerle belirlenmiş, yaya ve okul geçitlerinden,
• Yayalar için ayrılmış olan alt ve üst geçitlerden,
• Bunlar yoksa 100 metre kadar yakında bulunan kavşak giriş ve çıkışlarından (köşe başlarından) geçmek
zorundadırlar.
Ancak
• 100 metre kadar mesafede, yaya geçidi veya kavşak bulunmayan yerlerde, yayalar taşıt trafiği için
bir zorluk veya engel yaratmamak şartıyla ve yoldan gelen taşıtların uzaklık ve hızını kontrol ederek
kendi güvenliklerini sağladıktan sonra en kısa doğrultuda ve en kısa zamanda taşıt yolunu gelebilirler.
• Yollarda güvenli geçiş önce sola, sonra sağa bakılarak sakıncalı bir durum yoksa taşıt yoluna girilerek
geçiş sırasında sola veya sağa bakılarak yürüyüşe devam etmek, taşıt yoluna girmeden duramayacak kadar
yaklaşmış taşıtlar varsa ilk geçiş hakkını onlara verip tamamen geçmelerini beklemek suretiyle
yapabilirler.
• Yaya yolu bulunmayan yollarda yürüyen yayalar, geceleri açık renk elbise giymek, üstünde veya elinde
yansıtci bulundurmak, ışık taşımak gibi tedbirleri almak zorundadırlar.
HAYVAN SÜRÜCÜLERİ VE HAYVANLA ÇEKİLEN ARAÇLARLA İLGİLİ KURALLAR
Hayvan sürücüleri için;
Sürme yeteneğinden yoksun kimselerin yönetimine verilmesi,
• Karayolunun girilmesinin yasaklanmış kısımlarına girilmesi,
• Mecburi haller dışında karayolu taşıt yolu üzerinde bulunması,
• Sürülerini veya kümelerini gereken tedbirleri almadan tünellerden geçirmeleri, yasaktır.
• sürücü veya kümeleri 30 metreyi aşıyor ise kısımlara ayırmak, ayrılan kısımlar arasında 30 metre
aralık bulundurmak zorundadırlar.
• Tünellerden geçirilmesinde her iki taraftan 1 50’şer metre mesafede gündüz oluşuna göre, kırmızı
ışık veya kırmızı bezle, bunların bulunmaması halinde, beyaz bezle tünele yaklaşan araçların
durdurulmasının sağlanması ve geçiş tamamlanıncaya kadar bu tedbirleri almaya devam etmeleri, zorunludur.
Başıboş hayvan bırakma yasağına uymayarak trafik kazasına sebebiyet verenler hapis cezası ile
cezalandırılırlar.
Hayvanlar çekilen Araçlarda;
• Ön sol dış yanında bir veya her iki yanında birer adet beyaz ışık, arka sol kenarda veya her iki
tarafında birer adet kırmızı ışık veren lamba veya yansıtıcı bulundurulmalıdır.
Ülkemizde yılda yaklaşık 180-190 bin trafik kazası meydana gelmektedir. Bu kazalarda 8-10 bin kişi
ölmekte, 90-100 bin kişi yaralanmakta ve trilyonlarca lira maddi kayıplar olmaktadır
Kazalarda ölenlerin ortalama yaşları meslekten ve öğrenim durumları itibariyle yaşamaları halinde
ekonomiye yapacakları katkı, yaralananların tedavi giderleri, iş gücü kaybı, mahkeme. masrafları,
hasar gören araçların hizmet dışı kalması ve tamir giderleri gibi kayıplar hesaplanırsa, kazalar
sonucu uğranılan ekonomik zararın trilyonlarca li raya ulaştığı görülecektir.
TRAFİK KAZALARI VE TRAFİK CEZALARI
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununda trafik kazası, “Karayolu üzerinde hareket halinde olan
bir veya birden fazla aracın karıştığı, ölüm, yaralanma ve zararla- sonuçlanmış olay” olarak
tanımlanmıştır
Bir olayın, trafik kazası olarak değerlendirilebilmesi için, olayın karayolu olarak tanımlanan
yerlerde meydana gelmesi gerekir Karayolu olarak tanımlanmayan, arsa, bahçe veya tarla gibi
yerlerde motorlu veya motorsuz taşıtların yapmış oldukları kazalar, trafik kazası olarak
değerlendirilmez.
Trafik kazası tanımında yer alan, önemli bir özellik hareket”tir. Karayolu üzerindeki olaya
karışan araç veya araçlardan en az birinin hareket halinde olması esastır.
A TRAFIK KAZALARINA KARIŞANLARIN MESULİYETLERİ
Bir trafik kazasında olaya karışanlardan yaralanmamış olan veya hafif yaralı olanlar:
Araç sürücüsü iseler, trafik için ek bir tehlike yaratmayacak şekil de hemen durmak, trafik
güvenliği için ışıklı işaret veya yansıtıcı cihazları koymak ve gereken tedbirleri almak,
Trafiğin, can ve mal güvenliğini etkilemeyen, ölümlü, yaralanmalı veya hasarlı kazalarda,
sorumluluğun belirlenmesine yarayacak iz ve deliller dahil, kaza yerindeki durumu değiştirmek
• Olayda taraf olanlar, istediğinde diğer tarafa kimlik ve adreslerini bildirmek, sürücü,
trafik belgeleri ile sigorta poliçelerini göstermek, bunlara ait bilgilerle tarih ve sayılarını
vermek,
• Olayı, yetkili ve görevlilere bildirmek ve bunlar gelinceye kadar ve ya bunların iznini
almadan kaza yerinden ayrılmamak zorundadırlar.
Başında sahibi veya sorumlusu bulunmayan motorlu araçlar, taşınabilen veya taşınmayan mallar
ile mülklere zarar veren sürücüler;
• Zarar verdikleri araç, eşya veya mülkün ilgilisini bulmak,
• ilgilisini bulamadığı takdirde, araçların ve zarar verilen diğer şeylerin
görünebilen ve uygun yerlerine düşmeyecek, kaybolmayacak şekilde yazılı bilgi bırakmak,
• olayı en kısa sürede zabıtaya haber vermek, Zorundadırlar.
Maddi hasarla sonuçlanan kazalarda;
Kazaya karışan kişilerin tümü, yetkililerin gelmesine gerek görmez ve
aralarında anlaşırlarsa, durumu yazılı olarak tesbit etmek suretiyle olay yerinden
ayrılabilirler.
Bu şekilde bir anlaşma ile olay yerinden ayrılmış olan taraflar, meydana gelen zararın
kendilerince doğrudan karşılanacağını kabul etmiş sayılırlar.
Taraflar aralarında yazılı anlaşma yapmış veya yapmamış olsalar bile, sonradan yetkililerden
kaza tespit tutanağı düzenlenmesini isteyemezler.
Anlaşma hali dışında, maddi hasarlı, ölümlü veya yaralanmalı trafik kazalarında, zabıtanın
iznini almadan zaruret dışında olay yerinden ayrılan, kazanın sorumlusunun saptanmasına
yardımcı olacak iz ve deliller dahil kaza yerindeki durumu değiştiren sürücülere para
cezası uygulanır.
B. TRAFİK KAZALARINDA YÜKÜMLÜK
• Kazaya karışan veya olay yerinden geçmekte olanlar Gereken ilk yardım tedbirleri almak,
olayı zabta ve sağlık kuruluşlarına bildirmek, yetkililerin isteği halinde yaralıları en
yakın sağlık kuruluşuna götürmek mecburiyetindedirler.
• Yerleşim yenen dışındaki akaryakıt istasyonları işletenleri, tesislerinde tespit edilmiş
standartlara uygun ve her an kullanılır durumda ilk yardım malzemesi bulundurmak zorundadırlar.
• Araç bakım, onarım, servis istasyonu, garaj ve otopark sahip ve sorumluları da; tesislerine
bırakılan araçlardan kaza geçirdiği belli olan veya üzerinde suç belirtisi bulunanları bir
deftere işlemek ve gecikmeden zabıtaya bildirmek zorundadırlar.
C- TRAFİK KAZALARINDA ASLİ (ESAS) KUSURLU SAYILAN HALLER
Araç sürücülerinin, trafik kazalarında asil (esas) kusurlu sayılacakları haller Trafik Kanunu
ile şu şekilde belirlenmiştir:
• Kırmızı ışıklı trafik işaretinde veya yetkili memurun dur işaretinde geçmek.
• İkiden farzla şerit taşıt yollarında, karşı yönden gelen trafiğin kullanıldığı veya yol
bölümüne girmek
• Arkadan çarpma.
• Geçme yasağı olan yerlerde geçmek.
• Karşı şeride tecavüz emek.
• Kavşaklarda geçiş önceliğine uymamak.
• Taşıt giremez trafik işareti bulunan karayolunda veya bölünmüş karayolunda karşı, yönden
gelen trafiğin kullanıldığı şerit, rampa ve bağlantı yollarına girmek.
• Doğrultu değiştirme (dönüş) manevralarını yanlış yapmak.
• Manevraları düzenleyen genel şartlara uymamak.
• Kaplamanın dar olduğu yerlerde, geçiş önceliğine uymamak.
• Yerleşim birimleri dışındaki karayolunun taşıt yolu üzerinde , zorunlu haller dışında
park etme veya duraklamada ve her durumda gereken tedbirleri alamamak.
• Park için ayrılmış yerlerde veya taşıt yolu dışında, kurallara uygun olarak park edilmiş
araçlara çarpmak.
Yukarıda sayılan hal ve hareketlerde bulunan sürücüler asli (esas) kusurlu sayılırlar
GEÇİCİ TRAFİK BELGELERİ
Geçici Trafik belgeleri ve Plakaları Tescilsiz olup, karayolunda geçici alarak kullanılacak araçlara
mali mesuliyet sigortası yaptırmış, taşıt alım vergisi yatırılmış teknik muayenesi yapılmış olmak
kaydı ile geçici trafik belgesi ve geçici tescil plakası verilir.
Geçici trafik belgesinin süresi en fazla 30 gün geçerlidir.
Geçici trafik belgelerinin suresini geçirerek veya aynı belgenin başka araçlarda kullanılması halinde,
belge ile birlikte plakalarda geri alınarak araçlar trafikten men edilir ve yasal işlem yapılır.
Karayolları Trafik Yönetmeliği’ne göre verilen; “Geçici Trafik Belgeleri” şu şekil sınıflandırılmıştır:
• A geçici trafik belgesi; (Aynı il sınırları için 24 saat şehirler arası yollar için
en çok 6 günlüktür)
“G plakası kartondan olup 8000 ile 9999 arasındaki rakam grupları verilir.
G Plakası; Tecrübesi ve gösterisi yapılacak araçlar ile, fabrika, depo, gümrük satış yeri ve benzeri
gibi yerler arasında sürülecek araçlar için imalatçı ve ithalatçı firmalara veya bu firmaların yetki
verdiği araç satıcılığı yapan bayilere verilen belgedir. .
Bu belge ile sürülecek araçlardan tecrübe ve gösteriş, için kullanılacaklar T yukarıda belirtilen yerler
arasında sürüleceklere “G” harf gurubu bulunan plakalar verilir.
Kartondan yapılmış geçici plakalar, araçların ön ve arka camı üzerine, yada önden veya arkadan
görülebilecek uygun yerine, görüşü engellemeyecek şekilde iliştirilir veya yapıştırılır.
•B geçici trafik belgesi; Tescili yapılmamış veya.tescil ve trafik belgesi işlemleri
tamamlanmamış araçlar İçin, dilekçe ile başvurmaları halinde verilir. Süresi en fazla 30 günlüktür.
• C geçici trafik belgesi; Satıldığı veya bulunduğu yerden tescil edileceği ve
bulundurulacağı veya onarımının yapılacağı yere kadar götürülecek araçlara verilir. Süresi en en fazla
6 günlüktür.
• D geçici trafik belgesi; Yurt dışından satın alınan veya yurtdışına satılan araçların
karayollarında sürülerek götürülmesi veya getirilmesi için verilen belgedir. Süresi en fazla 30 günlüktür.
• E geçici trafik belgesi; Türkiyede katı olarak ithal edilmek üzere getirilen araçlar
ile asıl ikametgahı yabancı memleketlerde olan Türk yabancı seyyahlar haricinde kalan ve resmi veya özel
sektörlerde çalışmak üzere gelen yabancı kişilere ve bilim adamlarına ait araçlara gümrüklerce, yabancı
plakaların sökülmesine müteakip, giriş işlemleri yapılacak gümrüğe kadar kullanmak üzere verilir. Süresi
6 günlüktür.
•F geçici trafik belgesi; Dış ülkelerde bulunan vatandaşlarımızın, bulundukları ülke
mevzuatı gereğince bölge ve plakaları geri alınan plakasız araçları ile yurdumuza gelişlerinde giriş
işlemleri yapan gümrük idarelerince, verilen giriş izin belgesidir Suresi en fazla 3 aydır
• Günlük ve saatli olarak trafiğe çıkış izni verilmesi durumunda ise, Tescil ve trafik belgesi işlemleri
yürütülmekte ok araçlara, mali sorumluluk sigortası yaptırılmış olmak kaydı ile, tescil kuruluşlarınca
günlü veya saatli olarak izin verilebilmektedir. Ancak izin süresi en fazla 48 saattir.
HUKUKİ SORUMLULUK VE SİGORTA
Bir motorlu oracın işletilmesi, bir kimsenin ölümüne, yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına
sebep olursa, motorlu aracın bağlı olduğu müessese veya bu kişiler tarafından kesilen biletle
işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu müessesenin sahibi, doğan zarardan
müştereken ve müteselsilen sorumludur
Motorlu araç ölüme veya yaralanmaya neden olmuş ise; kazaya karışan aracın devir ve temliki olaya el
koyan Cumhuriyet savcılıklarınca aracın tescilli olduğu kuruluşa trafik kaydı üzerine şerh düşülmesi
için talimat verilir. Kaza anı ile trafik kaydı üzerine şerh düşülmesi arasında geçen süreler içindeki
araç tescilleri hükümsüz sayılırlar.
işleten ve araç işleticisi, teşebbüs sahibi; aracının karaya karışması halinde yardım edenin maruz
kaldığı zarardanda sorumlu tutulabilir.
• işleten ve araç işleticisi,teşebbüsün sahibi; aracın sürücüsünün, aracın kullanılmasına katılan
yardımcı kişilerin kusurundan, kendi kusuru gibi sorumludur.
• Otobüslerden Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası yaptırmayanların trafiğe çıkmasına izin verilmez
A- ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI
İşletenlerin zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırmaları ve yetkililerin istemesi halinde
gösterilmesi zorunludur.
• Zorunlu mali sorumluluk sigortası bulunmayan araçlar trafikten men edilirler,
• Zorunlu mali sorumluluk sigorta süresi 12 aydır. Sigorta süresi dolunca yenilenmesi gerekir.
• Araç sahibinin değişmesi durumunda 15 gün içerisinde aracı satın alan kişi adına zeyilname
(sigorta devri) veya yeni sigorta poliçesi çıkarmaya zorunludur.
• Turistlere ait taşıtlarla, milletlerarası karşılıklı anlaşmalar kapsamına giren yabancı plakalı
taşıtların Türkiye’de geçerli milletlerarası anlaşmalarla kabul edilmiş sigortaları yoksa, bunlar
için zorunlu mali sorumluluk sigortası Türkiye sınırına girişleri sırasında yapılır.
E- TAZMİNAT VE GİDERLERİN ÖDENMESİ
• Sigortacılar; mali sorumluluk sigortası sınırları kapsamında yaralanan kimselerin tedavi giderlerini,
zarar gören kişilerin kaza ve zarara ilişkin belgelerin ibrazını müteakip 8 işgünü içinde zorunlu mali
sorumluluk sigortası sınırları içerisinde kalan miktarı hak sahiplerine ödemek zorundadırlar.
GARANTİ FONU: İşletenin sorumluluğuna ilişkin kurallar gereğince, motorlu araçların sebep olacakları
zararların karşılanması amacıyla garanti fonu oluşturulmuştur.
Garanti fonu;
• Kazaya karışan aracın tespit edilememesi halinde bedensel zararlar için
• Zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırmadan trafiğe çıkan aracın bedensel zararları için
• Kazaya neden olan aracın geçerli zorunlu mali sorumluluk sigortasını yapan sigorta şirketinin iflası
halinde maddi hasar ve bedensel zararlar için
• Gasp edilmiş ve çalınmış araç bir olaya sebep olmuş ve işleten de sorumlu değilse bedensel zararlar
için ödeme yapar
C-KASKO SİGORTASI
Araçlardaki kasko sigortası isteğe bağlıdır, yaptırılması zorunlu değildir.
SÜRÜCÜ KUSURLARININ TESBİTİ
Adli mevzuat ve yargılama hükümleri saklı kalmak üzere, trafik kazalarına karışan sürücülerin kusur
oranları; olay bir bütün kabul edilip 8 veya 100 sayısı tam kötü puan alınarak değerlendirilmek
suretiyle hesaplanır
Tam kötü puan, tek başlarına asil. kusurlu hareketi yaptıkları tesbit edilenler ve diğer trafik kural,
kısıtlama, yasaklama ve talimatlarına uymayanlardan tam kusurlu sayılanlar dışında, taraflar arasında
kusur durumlarına göre paylaştırılır
Asli kusurlu hareketin birden fazla sürücü tarafından yapıldığı hallerde, kusurun paylaştırması usulü
uygulanır.
Sürücünün veya yayaların kural dışı hareketleri veya taşıtların teknik arızaları, bir başka sürücüyü
tehlikeye düşürme hallerinde sürücü, Dogması muhtemel bir kazayı önlemek, can ve mal güvenliğini korumak
amacı ile trafik zaruretleri, Karayolları Trafik Kanunun öngördüğü temel kurallardan birini ihlal
etmeye mecbur kılmış ve bu davranış bütün tedbirlere rağmen bir kazaya sebebiyet vermiş ise bu araç
sürücüsü asli kusurlu sayılmaz.
Asli kusurlu hareketleri yapanların, bu hareketi yapmalarına, zorlayıcı bir başka hareket veya durumun
varlığı açıkça tespit edilmedikçe kusur oranları düşürülmez,
Trafik kazalarına karışan sürücüler dışında kalan kişilerin (yayalar, yolcular gibi) kusur durumları
trafik kurallarına, kısıtlama ve yasaklamalarına uymamadaki davranışlarına göre belirlenir.
Kaza mahalinde yapılan incelemeler sonunda tespit edilen iz ve delillere ilave doruk kazaya karışanların
alay hakkındaki ifadeleri ile varsa şahit ifadeleri, kusur tayininde dikkate alınır.
E- TRAFİK KAZALARINA EL KONULMASI
Yurdumuzda meydana gelen kazaların oluş sebeplerinin çeşitli yönlerden incelenerek değerlendirilmesi ve
değerlendirme sonuçlarına göre gerekli tedbirlerin alınması, ayrıca trafik kazasına sebebiyet ve renlerin
hatalı davranışlarının ve suçlarının cezalandırılması için trafik kazalarına el konulması gerekmektedir.
Trafik kazalarına el koymaya yetkili kılınmış görevliler;
• Adli yönden gereği yapılmak üzere mahalli genel zabıtaca,
• Kazanın duş nedenlerini, iz ve delillerini belirleyerek, Trafik kaza tesbit tutanağı düzenlemek üzere de
Trafik zabıtasınca konulur.
Trafik zabıtasının görev alanı dışında kalan yeder ile el koyamadığı durumlarda, trafik kaza tesbit tutanağı,
örneğine uygun olarak mahal ile zabıta tarafından düzenlenir ve bir sureti o yerin trafik zabıtasına
gönderilir.
Trafik kazalarında yolun trafiğe açılması
Trafik zabıtası veya genel zabıta, iz ve delilleri bozmayacak şekilde belirleyip, işaretledikten sonra ve
gerekli tespitleri yaptıktan sonra karayolunu trafiğe açmaya yetkilidir.
Trafik kazalarına el koyanların görev ve yetkileri;
Trafik kazalarına el koyan personel halkın, can ve mal güvenliği bakımından;
• Karayollunu kullananlar için ek bir tehlikenin oluşmasını önlemek üzere gerekli tedbirleri almak ve
aldırmak.
• Varsa yaralıların ilk yardımının yapılmasını sağlamak ve yetkililerin uygun görmesi halinde, en yakın
sağlık kuruluşlarına gönderilme sini sağlamak.
• Yolun trafiğe kapandığı hallerde, gerekli işaretleme ve tespitleri yaparak yolun trafiğe açılmasını
sağlamak.
Mal güvenliği bakımından;
• Araçların hasara uğratılmaması, araçlardaki eşya ve yükün alın mamasını ve kaybolmamasını sağlamak,
• Araç, eşya veya yük sahipleri ölmüş veya bunlarla ilgilenemeyecek durumda iseler,. muhafaza altına almak
ve durumu bir tutanakla tespit ederek belgelendirmek, zorundadırlar
F-KAZA İNCELEME BİRLİRKİŞİLERİ VE GÖREVLİLER
Trafik kazalarında olayı inceleyip Trafik Kaza Tesbit Tutanağı’ düzen emek üzere trafik zabıtası ve genel
zabıtanın, trafik eğitimi görmüş bütün personeli yetkilidir.
jandarma Genel Komutanlığınca da kaza inceleme kursları açılır.
Trafik zabıtası ve genel zabıtanın trafik birimlerinde göreli personeli, usul ve kanunlarına göre
görevlendirilmeleri veya yetkililerce seçil melen halinde trafik kazalarında bilirkişilik yaparlar.
ARAÇLARDA BULUNDURULMASI MECBURİ GEREÇLER
Tüm araçlarda özellik ve cinslerine göre nitelikleri, Karayolları Trafik
Yönetmeliğine bağlı 1 sayılı cetvelde ve Araçların İmal, Tadil ve Montajı
hakkındaki Yönetmelik’te gösterilen gereçlerin bulundurulması ve bunların kullanılır durumda olması zorunludur.
MOTORLU TAŞITLARDA BULUNDURULMASI ZORUNLU OLAN GEREÇLER ŞUNLARDIR
• ARACIN CİNSİ
Ücretle yolcu taşıyan motorlu taşıtlarda
• DURUMU VE NİTELİKLERİ
Taştın içini aydınlatacak sürücünün gözünü olmayacak beyaz ışıklı olacak
• ARACIN CİNSİ
Taksi otomobillerinde
• DURUMU VE NİTELİKLERİ
Sanayi ve ticaret bakanlığı tespit edilen özelliklere sahip olarak imal edilmiş olacak, yolcu tarafından
görülebilecek şekilde araç içerisinde monte edilmiş ve her zaman kullanmaya hazır bulundurulacaktır.
• ARACIN CİNSİ
Otobüs, Kamyon ve Çekicilerde
• DURUMU VE NİTELİKLERİ
Sürücünün araç kullanma,dinlenme süreleri ile araç kullanırken yaptığı hızı belirleyecek,nitelikleri fonksiyonları
ve teknik özellikleri bakımından sanayi ticaret Bakanlığınca hazırlanan takoğraf teknik şartnamesine uygun
olacaktır
Hız sınırlayıcı cihaz
• ARACIN CİNSİ
Toplam ağırlığı 10 tonu aşan otobüsler, toplam ağırlığı 12 tonu aşan kamyon ve çekicilerde
• DURUMU VE NİTELİKLERİ
Motorlu araçların hız sınırlayıcı donanımları ve bunların tıkılmasıyla ilgili tıp onayı yönetmenliğindeki
şartlara uygun olacaktır.
• ARACIN CİNSİ
Otomobil,minibüs ve kamyonetlerde Otobüs,kamyon ve çekicilerde.Tehlikeli madde taşıyan araçlarda
• DURUMU VE NİTELİKLERİ
Doldurma kapasitesi en az 1 kg olan, 1 adet
Doldurma kapasitesi 6 kg olan ,1adet
Doldurma kapasitesi 6 kg olan ,2 adet.
• ARACIN CİNSİ
Otomobil,minibüs, otobüs,
kamyonet,kamyon,çekici
araçlar ve L.T.Traktörler,
• DURUMU VE NİTELİKLERİ
Kriko, bijon anahtarı,dış ışık donanımı için birer yedek ampul, pense,tornavida,seyyar lamba veya el
feneri ,karlı ve buzlu günler için bir çift patinaj zinciri, çekme halatı.
• ARACIN CİNSİ
Motosiklet ve motorlu bisiklet hariç, bütün araçlarda en az iki adet olacaktır.
• DURUMU VE NİTELİKLERİ
150 metreden görülecektir.kırmızı ışık yansıtacak.bir kenarı 45 cm eşkenar üçgen şeklinde olacaktır her
kenarında 5 cm genişliğinde yansıtacak yüzey olacak ayak yapısı devrilmeyecek nitelikte olacaktır.
• ARACIN CİNSİ
otobüs, Kamyon ve Çekiciler
• DURUMU VE NİTELİKLERİ
Karayolu üzerinde arıza veya uzun süreli bırakılması halinde, normal hava şartlarında en az 150 metreden
net olarak görülebilecek,150x25 cm ebadında ve Avrupa topluluğu direktifleri ve Avrupa komisyonu
Regülasyonlarından ECE 70'deki teknik şartlara uygun bir engel işareti bulunacaktır.
• ARACIN CİNSİ
Motosiklet ve L.T.Traktör hariç Şehirlerarası yolcu taşıyan bütün motorlu araçlarda
• DURUMU VE NİTELİKLERİ
Kullanılır durumda bulundurulacak.
• ARACIN CİNSİ
Otobüs ve azami yüklü ağırlığı 3.5 tondan fazla (paletli araçlar hariç) ve azami yüklü ağırlığı 750 kg
dan fazla olan tek dingilli römorklarda (yarı römorklar hariç).
• DURUMU VE NİTELİKLERİ
1 adet bulunacak, tesirli ve kolay kullanılır olan motorlu araçlarda olacaktır.
• ARACIN CİNSİ
Üç veya daha fazla dingilli motorlu taşıtlarda yarı römorklarda ve azami yüklü ağırlığı 750 kğ'dan fazla
olan tek dingilli römorklarda.
• DURUMU VE NİTELİKLERİ
2 adet bulunacak, tesirli ve kolay kullanılır olacaktır.
• ARACIN CİNSİ
Otomobil ve tescil bakımından otomobil gibi işlem gören arazi taşıtları ile minibüslerde
• DURUMU VE NİTELİKLERİ
13.9.1995 tarihinden itibaren otomobil ve tescil bakımından otomobil gibi işlem gören arazi taşıtları ile
minibüslerde sürücü ile ön koltukta oturan yolcular için Türk standartları enstitüsü'nün TS 199/1
standartlarına uygun nitelikte olacaktır.
• ARACIN CİNSİ
Motosiklet ve motorlu bisikletlerde (Yük motosikleti hariç)
• DURUMU VE NİTELİKLERİ
Sürücüler için; gözü dış tesirlere karşı koruyacak, görüşe engel olmayacak, normal görüşü bozmayacak
renkli veya renksiz (başlığın gözlüğü varsa ayrıca gözlük istemez)
• ARACIN CİNSİ
Motosiklet ve motorlu bisikletler hariç, tüm motorlu taşıtlarda.
• DURUMU VE NİTELİKLERİ
Her an kullanıma hazır bir durumda olacaktır.
• ARACIN CİNSİ
Kamyon ve römorkları, traktör römorkları, çekici römork ve yarı römorklarında
• DURUMU VE NİTELİKLERİ
Diğer sürücülerin görebilecek ve fark edilebilecek şekilde arka kısmına ECE R-69, ECE R-70 arka işaret
levhaları konur.
• ARACIN CİNSİ
Traktörlerde
• DURUMU VE NİTELİKLERİ
Tekerlikli tarım ve orman traktörleri tıp onayı yönetmenliğindeki şartlara uygun olacaktır
ÇEVRE BİLGİSİ
A- ÇEVRE İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER
insanlar özellikle son çeyrek yıl öncesine kadar, ekolojik dengeyi süratle bozarak çevre sorunu yaratmışlardır,
sorunların insanlara geri dönmesi, sağlığımızı ve doğayı olumsuz yönde etkilemesi çevre bilinci oluşmasını
sağlamıştır. Çevre canlı cansız varlıklarla çevrili olarak için de doğal hayatımızı sürdürdüğümüz ortamdır
Son günlerde konuşulması moda olan çevre kirliliği ve çevre sorunları ise içinde bulunduğumuz ortamın
kirlenmesi; doğal özelliklerini kaybetmesi, yavaş yavaş yok olmaya başlaması anlamına gelmektedir. Bu sorun,
üzerinde yaşayabileceğimiz, gelecek kuşaklara bırakabileceğimiz bir dünyayı olanaksız hale getirmiştir Çevre
kırlılığını hava, su, toprak ve gürültü kirliliği olarak irdeleyebiliriz.
B- ÇEVRE VE TRAFİK İLİŞKİLERİ
Çevre kirliliğinin başlıca nedenlerinden birisi de taşıtlar ve karayolunda seyir sırasında karayolunun
bilinçsizce kullanılmasıdır. Taşıtların çevreyi kirletmesinin başlıca nedenleri şunlardır
• Bakımı yapılmamış araçlarla trafiğe çıkılması, temiz olmayan yakıt kullanılması, gereksiz olarak trafiğe
çıkılması, trafik yoğunluğu sebebiyle uzun süre trafikte seyredilmesi, duraklama ve park e sırasında
gereksiz yere araçların çalıştırılması, hava ve gürültü kirliliğine neden olmaktadır
• Araç bakımlarının gerekli ortamlarda yapılmaması ve bakım sırasındaki artıkların toprağa dökülmesi, yenilen
içilen madde atıklarının çevreye atılması, bakımsız araçlar dün yağ, yakıt vb. maddelerin kara- yoluna sızması,
uzun ve bölünemeyen yüklerin gerekli tedbirler ve önlemler alınmadan taşınması, tehlikeli, zararlı ve radyoaktif
maddelerin taşınması sırasında gerekli önlemler alınmadan taşınması gibi nedenlerle toprak, gürültü ve çevre
kirliliğine neden olmaktadır. Bu nedenlerden dolayı trafiğin çevre kirliliği ile direk ilgisi vardır. Çevre
kirliliğini ortadan kaldırmak için, sürücülerin eğitimi başta olmak üzere gereken yasal ve diğer tedbirlerin
alınması zorunlu hale gelmektedir.
C-ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN İNSAN, BİTKİ VE HAYVAN SAĞLIĞI ÜZERİNDE ETKİLERİ
Hayvanın ve suların pislenmesi gürültünün artması doğal çevre, insanlar ve hayvanlar üzerinde birtakım
olumsuzluklar oluşturmaktadır.
Taşıtların çalışması esnasında havaya atılan egzoz gazının içerisin de azot, karbon bileşikleri ile tam
yanmamış hidrokarbon bileşikleri vardır. Hidrokarbon bileşiklerinden en önemlileri aldehitler, peroksitler
ve benzendir. Ayrıca vuruntu önleyici olarak katılan kurşundur. has bileşikleri içerisinde yer alan azot
monoksit ve azot dioksitin çözükleri; çok düşük olması sebebiyle akciğer alvoelleri üzerine çökerek akciğer
amfizemine yol açmaktadır. Azot bileşikleri bitkiler üzerinde çok yüksek değişimlerde ve uzun sürede
ortaya çıkar. Atmosferin alt katmanlarında mor ötesi ışınlar ve tam yanmamış hidrokarbonlar, nitrat
bileşikleriyle beraber birleşerek normale göre bitkiler için 1000 kez daha zehirlidir. Karbonmonoksit
gazı yüksek oranda solunum yapıldığında boğulma olaylarına yol açar. Bu durumda kapalı yerlerde
araçların çalıştırılmaması gerekmektedir. kurşun ise böbrek, kan ve beyin lezyonlarına yol açar.
Motor egzozundan çıkan kükürt bileşikleri ise, su buharı ile birleşerek sülfürik asit meydana getirir.
Tüm bu olumsuzlukları ortadan kaldırmak için kurşunsuz benzin üretimi ve tüketimine ağırlık verme
çalışmaları devam etmekte ve araçlarda doğalgaz, LPG kullanılmasına ağırlık verilmesi gerekmektedir.
Ayrıca araçların bakımlarının zamanında yapılması ve egzoz muayenesi gelen araçların egzoz
muayenelerinin zamanında yapılması gerekmektedir. Fabrika atıkları, şehirlerin kanalizasyonları; tarım
ilaçları, asit yağmurları yeraltı ve yerüstü sularını kirletmektedir. Bunlar için fabrikalara ve
kanalizasyonlara arıtma tesislerinin yapılması gerekmektedir. Gürültü kişiler üzerinde psikolojik ve
ruhsal çöküntüler yaratmaktadır. Bunun için kanuni düzenlemeler yapılmakla beraber çevre konusunda
gerekli eğitimin verilmesi gerekmektedir.
D- ÇEVRE İLE İLGİLİ TANIMLAR
Çevre: Canlıların var olduğu ortamdaki, doğal ve fiziksel öğeleri ile canlıların etkileştiği insan ürünü
şartlardır.
Çevre koruma: İnsan ve diğer canlı varlıkların gelişmelerini sürdürebilmeleri için gerekli şartların
korunması (ekolojik denge) suda, toprak ta, havadaki kirliliklerin önlenmesi ve çevrenin iyileştirilmesi
için yapılan çalışmaların tümüdür.
Çevre hakkı: Herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede hayat hakkını ihlal edenlere karşı yargı mercileri
önünde savunma hakkıdır.
Çevre kirliği: İnsanların çalışmaları sonucu havada, suda, toprakta meydana gelen olumsuz gelişmelerle,
ekolojik dengenin bozulması sonucu ortaya çıkan gürültü, koku ve atıkların meydana getirdiği zararlı
sonuçlardır.
Atık: Çevrede bozulma meydana getirecek miktarda çevreye boşaltılan maddelerdir (Suni, katı, gaz,
radyoaktif maddeler.)
Alıcı ortam : Atıkların bırakıldığı yakın ve uzak çevredir.
Sürdürülebilir kalkınma: Şimdiki kuşakların ihtiyaçlarının gelecek kuşakların ihtiyaçlarını tehlikeye
atmadan karşılanmasına imkan veren ekonomik büyüme politikalarıdır.
Tehlikeli atık: İnsan sağlığı ve çevre için tehlike oluşturan, hastalığa yada ölüme yol açan atıklardır.
Doğal kaynak: bitki, hayvan, mikroorganizma gibi canlı varlıklarla, hava, su, toprak gibi cansız
unsurlardır.
Erozyon: Toprağın rüzgar ve su gibi etkilerle bir yerden bir yere taşınmasıdır.
Gürültü:kişilerin, huzur ve sükununu, ruh ve beden sağlığını boza tok seviyede ve gelişigüzel çıkarılan
sestir.
DB: Ses ölçü birimidir.
Frekans: Ses dalgasının birim zamandaki titreşim sayısıdır.
Gürültü kontrolü: Gürültü çıkaran sesleri en aza indirmek, etki suresini azaltmak, hoşa gidecek ve daha
az rahatsız edecek hale getirmektir.
Fauna: Ülkeye, bölgeye veya bir devreye mahsus hayvan varlığıdır.
Flora: Bir ülkeye, bölgeye ait bitkisel varlıklardır.
ŞEHİR BİLGİSİ VE SÜRÜCÜLERİN DAVRANIŞLARI
Sürücüler trafiğe çıkmadan önce şehir planını göz önüne almalıdır. Zira aynı mesafeye daha kısa sürede ve
daha az yakıt harcayarak ulaşması mümkün olacaktır. Rahat ve ucuza yolculuk etmek için araçta şehir haritası
ve şehir planını bulunması gerekir. Sürücüler şayet şehirlerarası yola çıkıyorlarsa mutlaka yanlarında
karayolları haritası bulundurmaları gerekmektedir.
Sürücülerden özellikle ticari araç kullananların, şehirin önemli kavşak, yol, hastahane, terminal, spor
alanları, kültür ve alışveriş merkezleri gibi önemli yerleri bilmeleri trafik, çevre, iktisat ve düzen
açısından faydalı olacaktır .
Sürücülerin tarihi ve turistik yerleri bilmeleri gerekir. Bu yerler en kısa ve uygun gidiş yollarını bilmeleri
turist, turizm sektörü ve trafik açısından önemlidir
Sürücülerin araçlarının çevrenin dostu yapmaları için; aracın içi ve dışını temiz ve bakımlı tutmaları gerekir.
Bu durum sağlık, güzel görünüm ve aracı kullananlar açısından önemlidir
Sürücülerin ve kıyafetlerinin temiz ve tertipli olması gerekir. Özellikle kamu hizmeti taşımacılığı yapan
araçların sürücüleri kılık, kıyafetlerine dikkat etmeleri yolcularla olan diyaloglarında karşılıklı olarak
ölçülü ve saygılı davranmaları gerekir.
Özel Araçları Gereksiz Kullanmanın Zararları:
• Yakıt tükeminin artması ve israfına neden olur.
• Aracın yıpranmasına ve ömrünün azalmasına neden olur.
• Çevrenin bozulmasına ve kirliliğe neden olur.
• Özellikle büyük şehirlerde trafiğin yoğun ve trafik kargaşasına neden olur.
• Bu durum park problemi olan şehirlerimizde, bu problemin artmasına neden olur.
• Kamunun ortak kullandığı yol, şehir vb. şeylerin menfi yönden etkilenmelerine neden olur.
• İnsanların yürüme alışkanlığını yok ederken, tebelleşmelerine denen olur.
Yukarıda saydığımız Zaraları asgariye indirmek için;
• Aracınızdaki gereksiz yükleri boşaltın.
• Aynı istikamete giden kişilerle aracınızı müşterek kullanın.
• Kısa mesafelerde araç kullanmayın.
• Mümkün olduğunca, toplu taşım araçlarını (otobüs, tramvay, dolmuş kullanın.
• Trafiğin yoğun olduğu saatlerde trafiğe çıkmayın.